Poëzie

BOEKEN NR. 6, NOVEMBER 2015

Bart Meuleman: Mijn soort muziek

door Dirk De Geest

Bart Meuleman is in de eerste plaats werkzaam in het theater, maar daarnaast bouwt hij ook aan een literair oeuvre met een geheel eigen toon. Afgelopen jaar verscheen bijvoorbeeld een erg eigenzinnige autobiografische roman, De jongste zoon (2014), en nu ligt een nieuwe dichtbundel voor. Typografisch wordt meteen duidelijk hoe Meuleman een grotere bedachtzaamheid dan gebruikelijk van zijn lezers vraagt: de gedichten zijn afgedrukt met een dubbele interlinie, waardoor de afzonderlijke regels als het ware telkens een aparte aandacht vragen, nog los van de grotere tekst waarbinnen ze figureren. De lezer wordt daardoor gedwongen tot een trage, geconcentreerde lectuur. 
 
Die typografie past voortreffelijk bij wat Meuleman voor ogen staat. Zijn taal oogt immers relatief eenvoudig en herkenbaar, maar dat is bij nader toezien schijn. Hetzelfde geldt voor de autobiografische inslag van de bundel. De slotreeks, ‘Stories of my life’, lijkt een soort van dagboekaantekeningen te bevatten, met telkens een dag van de week als titel. Bij nader toezien gaat het echter niet alleen om persoonlijke, maar ook om collectieve denkbeelden (met een ‘wij’ of een soort van anonieme spreekwijze). Daardoor verandert de verwachte anekdotiek in een soort van beschouwelijke manier van denken en dromen. Het is iets dat ook in de andere cycli consistent opduikt. In de eerste reeks, ‘Glimlachend zacht verstand’, wordt de overleden vader niet alleen opgeroepen maar ook aangesproken; dat ‘je’ zorgt ervoor dat ook de argeloze lezer in de beschreven ervaringen en emoties wordt meegezogen. 
 
Die vrij afstandelijke toon neemt echter niet weg dat het universum van Meuleman sterk melancholisch is gekleurd. Voortdurend confronteert de dichter zichzelf met het gemis, met wat verloren ging, maar ook met wat anders had kunnen verlopen. Het leven lijkt zo als het ware een aaneenschakeling van ‘net niet’-gebeurtenissen. Van het eerste tot het laatste vers gaat het over ‘verlies’; niet toevallig begint de bundel met ‘over verlies’ om te besluiten met ‘dit is dan somberte […] plezierbootjes / maar dan zonder plezier’. De dominante toon is inderdaad die van een zekere weemoed, maar die sfeer wordt vooral opgeroepen via concrete objecten en herinneringen. 
 
Tegelijk wil de dichter ook geen medelijden opwekken, integendeel. Al te grote emoties worden in de teksten op een schitterende wijze gecounterd door relativerende opmerkingen, door subtiele contrasten, door een soort van humoristisch effect. Op die manier wordt de lezer ook – in het spoor van de dichter – heen en weer geslingerd tussen pessimisme en levenslust, tussen het persoonlijke en het algemeen-filosofische, tussen heden en verleden. Het ‘lied’ dat de dichter zingt, is altijd net iets anders, en net daaraan verleent deze bundel een duidelijke meerwaarde. Bart Meuleman manifesteert zich met Mijn soort muziek alleszins als een vooraanstaand dichter. 
 
Amsterdam : Querido 2015, 65 p. ISBN 9789021459103  

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri