Vertaald proza

Romain Puértolas: De wonderbaarlijke reis van de fakir die vastzat in een Ikea-kast

door Kyra Fastenau

De wonderbaarlijke reis van de fakir die vastzat in een Ikea-kast, zo heet debuutroman van Romain Puértolas. In Frankrijk is het boek al een ware hype, en met een dertigtal vertalingen op til zal ook de rest van de wereld snel overstag gaan. De populariteit van Puértolas laat zich raden. Met een titel die herinneringen oproept aan een ander succesnummer (De honderdjarige man die uit het raam klom en verdween van Jonas Jonasson), zeer korte hoofdstukjes en een luchtige, chronologische en plot-driven vertelstijl is De wonderbaarlijke reis hét ideale boek voor mensen die niet van lezen houden.
De bizarre opeenstapeling van gebeurtenissen en kleurrijke personages geeft de roman een filmisch karakter. Je kunt op je vingers natellen dat er ooit een bewerking voor het grote scherm gemaakt gaat worden – en wanneer dat gebeurt, mag Wes Anderson (The Grand Budapest Hotel) alvast tekenen voor het script. Voorlopig bestaat De wonderbaarlijke reis alleen in boekvorm en laat zich nog het best omschrijven als een satire of moderne klucht. Maar ‘een fantastische eigentijdse Candide’, zoals de Franse kwaliteitskrant Le Figaro het omschrijft, is toch echt te veel eer. Puértolas kan vlot schrijven en bedenkt aardige – hetzij wat vermoeiende – woordgrapjes, maar een taalvirtuoos kunnen we hem onmogelijk noemen. Het ‘astridlindgrenen’ spijkerbed ‘Pasöpputprykt’ is leuk gevonden – complimenten ook voor vertaalsters Lidewij van den Berg en Katrien Vandenberghe. Maar moest het echt, al die uitspraakaanwijzingen na iedere Indiase naam (Ajatashatru Lavash: ‘At je dat stalen schroefje alvast’, ‘Wat zat je haar goed’, ‘Aja, tast maar toe’...)? Verder steekt Puértolas genadeloos de draak met de Franse samenleving, van zigeuners over Parijse vrijsters tot filmsterren. Hoewel zijn typeringen hier en daar goed zijn voor een glimlach(je), beklijven zijn personages nooit – daarvoor zijn ze te veel stereotypen. Het kaderverhaal ten slotte (over twee gevangenen, de ene blind en de ander doof) dat de fakir met een Ikea-potloodje op zijn overhemd schrijft, dient geen duidelijk doel. Kortom: de literaire middelen zijn ver te zoeken.
Enkel de thematiek zou het boek nog enige inhoud kunnen geven. Puértolas wil een diepere laag in zijn roman verwerken door het kolderieke verhaal van een opportunistische fakir, die per abuis opgesloten wordt in een kleerkast en vervolgens op een paar dagen tijd half Europa doorkruist, te spiegelen aan de ervaringen van een groepje Sudanese bootvluchtelingen. Maar de schrijnende realiteit van de vluchtelingenproblematiek wordt helaas ondergesneeuwd door een overvloed aan bombarie en bizarrerieën én door het moralistische sprookjeseinde (de fakir schenkt zijn fortuin aan de minderbedeelden in Afrika, sluit vrede met de moordlustige zigeuners en leeft nog lang en gelukkig met zijn grote liefde Marie).
Wat mij betreft is De wonderbaarlijke reis van de fakir die vastzat in een Ikea-kast nu al het meest overschatte boek van 2014. De enige meerwaarde van Puértolas’ schrijfsels is dat hij mensen aan het lezen krijgt. Voor wie behoefte heeft aan een avondje ontspanning en eens iets anders wil dan een actiefilm of een glossy tijdschrift, is De wonderbaarlijke reis uitermate geschikt – je leest het boek op evenveel tijd uit. Ik sluit bovendien niet uit dat ook veellezers ervan zullen genieten. Immers: iedereen heeft van tijd tot tijd zin in een frietje, en het is nergens voor nodig om je daar schuldig over te voelen. Maar laten we als critici tenminste eerlijk blijven, in plaats van junkfood om te toveren in haute cuisine


Romain Puértolas, De wonderbaarlijke reis van de fakir die vastzat in een Ikea-kast, De Bezige Bij Antwerpen Antwerpen, 2014, 253 p., € 18,9. ISBN 9789085425649. Vert. van: L'extraordinaire voyage du fakir qui était resté coincé dans une armoire Ikea door Lidewij Van den Berg / Katrien Vandenberghe. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri