Poëzie

Fiep Van Bodegom (sam.), Frank Keizer (sam.), Anne-Marie Van der Meer (sam.), Claudia Zeller (sam.): Nieuwe poezie uit Rusland

door Lukas Vanacker

De Russische poëzie is nogal jong en beperkt. Tot 1800 was Russisch de platte volkstaal en het Oudkerkslavisch de edele schrijftaal. Aangezien in de sovjetjaren alle kunst in het teken van het socialistisch realisme moest staan, werd in die periode weinig gedurfde poëzie gepubliceerd. Toch experimenteerden Russische dichters wel degelijk: sommigen gaven poëzietijdschriften in vijf exemplaren uit en futuristen hielden zich bezig met ‘zaoem’, de taal die ‘achter het verstand’ bestaat, die je niet kunt begrijpen maar alleen kunt aanvoelen.
Om een aantal moderne en hedendaagse Russische dichters voor het voetlicht te brengen, stelde de redactie van Perdu, een literair podium in Amsterdam, het hoogst leesbare Nieuwe poëzie uit Rusland samen. De tweedelige bundel bevat tientallen bladzijden — deels voor het eerst — in het Nederlands vertaalde gedichten die begrijpelijk en bondig worden geduid door een aantal dichters en slavisten van bij ons.
Het eerste deel, Het gedicht als alternatieve ruimte (Van Bodegom e.a.), laat dichters aan het woord die op zoek waren naar ruimte buiten de officiële kaders, ingesteld door de kerk, het tsaristisch regime of de Sovjetmacht. Een reeks mooie visuele gedichten en zelfontworpen boekomslagen van besproken dichters sluit dit luik af.
Deel twee, Politieke taal (Rutten), bespreekt postcommunistische poëzie. Vooral Kirill Medvedev, ‘Ruslands eerste echte post-sovjetdichter’, en zijn werk vallen op. Medvedev, die zich spiegelt aan Charles Bukowski, profileert zich onder meer op Facebook als een uitgesproken politiek dichter die regelmatig uitpakt met protestacties tegen het huidige regime. Ook binnen de literaire wereld schopt Medvedev graag keet: hij beloofde ooit om vijf jaar lang geen poëzie meer te schrijven en richtte uit protest zijn eigen Vrije Marxistische Uitgeverij op, waarmee hij schrijvers als Slavoj Žižek in Rusland introduceerde (voor een uitgebreid portret van Medvedev, zie De Leeswolf nr. 2, 2014).
Het leukst zijn eigenlijk de gedichten die twee Nederlandse dichters zelf schreven voor deze bundel. In ‘Het cijfer woord’ speelt de jonge Lieke Marsman, in navolging van onder meer de avantgardistische Ry Nikonova, met de rol van cijfers en letters: ‘z(elf): een min een / 0 ademt de 0’. Daarnaast maakt Maarten van der Graaff een eigen versie van het gedicht ‘in de smolenski supermarkt’, waarin Kirill Medvedev licht ironisch de trance beschrijft die hij in een dure supermarkt ervaart bij de aankoop van een goedkoop potje sprotpaté (‘ik vond het daar nu eenmaal / zo mooi / ik had het daar / zo naar mijn zin’). Van der Graaff transponeert het verhaal mooi naar de Albert Heijn XL in Utrecht: ‘Misschien heeft de overweldigende, / agressieve perfectie van de AH XL / mijn gevoelsleven aangetast.’
Hoewel het in de commentaren soms onduidelijk is welke gedichten precies besproken worden en twee Engelse bijdragen niet vertaald werden, geeft dit boek een ontspannende, interessante en verbazend laagdrempelige inleiding op een onbekend stuk van de Russische poëzie.


Fiep Van Bodegom (sam.), Frank Keizer (sam.), Anne-Marie Van der Meer (sam.), Claudia Zeller (sam.), Nieuwe poezie uit Rusland, Leesmagazijn Amsterdam, 2014, 133 p., ill. € 14,95. ISBN 9789491717079. Distributie: Elkedag Boeken

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2014

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri