Poëzie

Jacobus Bos: Het geluk van een jeugd

door Marjan Bex

Jacobus Bos werd eerder al bekroond met de Anna Blaman-prijs voor De dagelijkse geest (1974) en Mijn blauwe evenbeeld werd in 1988 genomineerd voor de eerste C. Buddinghprijs. Nu is er Het geluk van een jeugd dat thema’s uit zijn vorige werk herneemt: water, regen, wolken, zelfs een onderzeeduiker zijn ook in zijn meest recente uitgave alomtegenwoordig. De verzen in zijn zevende dichtbundel zijn compact en helder, en roepen het beeld op van een eenling die door de wereld stapt of fietst. De gedachte dat je zo wel eens verzwolgen kan worden door je omgeving, wordt al gewekt door de coverfoto van performancekunstenaar Bas Jan Ader: een man (Ader) aan een gracht dreigt van de kade af te tuimelen, ‘een vliegende vis / die boven de golven uit springt / en zijn borstvinnen spreidt in de wind.’ Het is maar één voorbeeld van hoe je kan verdwalen, het spoor bijster kan raken of simpelweg kan worden opgeslokt door de zee. We zien hier de verwantschap met Ader, aan wie Bos in ‘Verloren zielen’ lijkt te refereren: 'zeeverkenners, die uit de koers zijn geraakt' (ook Ader verdween op zee tijdens een solo- zeiltocht).
Dwalen kan je makkelijk in de verzen van Bos, maar verdwalen zal je niet: steeds weer reikt hij je rode draden aan die de weg lijken te wijzen aan de denkballon boven je hoofd. Een reddend schip vol proviand is altijd in de buurt. De wereld van Jacobus Bos loopt niet over van ongeremde vrolijkheid, à la Kees Stip. Maar iemand die beeldspraak als ‘de zeewaterstem van zijn basklarinet’, weet te formuleren heeft gevoel voor poëzie. Hoe meer je zijn werk leest, hoe meer je het wil leren kennen. Hier en daar lijkt het zelfs of de populaire term ‘mindfulness’ van toepassing is: het gedicht ‘Ik ben’ lijkt bijvoorbeeld het prototype te willen verbeelden van de boeddhistische monnik die zich bewust is van de stemmen in zijn hoofd, van de koffie die hij drinkt, van het onderscheid tussen de ‘ik’ in zijn geest en de ‘ik’ in zijn droom. Dat onderscheid tussen ‘droom’ en werkelijkheid is een ander terugkerend thema bij Bos (zie ook ‘Geen wind’), vaak verbonden met het verglijden van de tijd en/herinneringen aan een jeugd. Hierin is Bos enigszins verwant aan de schrijver wiens citaat als motto van Het geluk van een jeugd geldt, namelijk Lars Gustafsson. Het geluk van een jeugd overtuigt en ontroert. Een boek om te koesteren, vol beelden die je vast wil houden.


Jacobus Bos, Het geluk van een jeugd, Wereldbibliotheek Amsterdam, 2013, 61 p., € 15,9. ISBN 9789028425217. Distributie: Elkedag Boeken

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2013

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri