Tentoonstelling

R. Paul McMillan: Imagine Istanbul

door Kris van Zeghbroeck

Europalia Arts Festival 2015 : Turkey

Turkije is het nieuwe thema van het tweejaarlijkse cultuurfestival Europalia. De twee Brusselse hoofd- tentoonstellingen Anatolia en Imagine Istanbul lopen nog tot 17 resp. 24 januari 2016 in BOZAR (Brussel). Naast een reeks kleinere tentoonstellingen heeft Europalia Turkije ook aandacht voor literatuur, muziek, podium- kunsten en film. In de lente van dit jaar liep in BOZAR ook de tentoonstelling Het rijk van de sultan : de Ottomaanse wereld in de kunst van de renaissance die als een aanvulling op de Europalia tentoonstellingen gezien kan worden.

Imagine Istanbul
Istanbul door het oog van de camera staat centraal in Imagine Istanbul. Deze metropool op de grens van Europa en Azië, op de grens van Oost en West, langs beide zijden van de Bosporus, spreekt sowieso tot de verbeelding. De stad fungeert als een katalysator voor de culturele processen die hier doorheen de eeuwen samenkwamen en de betekenis, het belang en het aangezicht van de stad voortdurend veranderden. De fotografische ontdekking van Istanbul start met de geboorte van het medium in de 19de eeuw. Istanbul als de ideale setting voor de Europese honger naar oriëntalisme, maar ook de eerste fotografiestudio’s van de gebroeders Abdullah, die in opdracht van de Sultans een archief aanlegden van Istanbul.

De bekendste Turkse fotograaf is ongetwijfeld Ara Güler (1926). Zijn iconische zwartwitfoto’s tonen vooral het Istanbul van de jaren vijftig en zestig (slechts een paar foto’s uit de catalogus komen uit de jaren tachtig), die recht uit een familiealbum lijken te komen. Güler (bijgenaamd 'het Oog van Istanbul')portretteerde als het dagelijkse leven in Istanbul en er was altijd wel iemand die iemand herkende, wat een stroom van verhalen op gang bracht rond de foto’s. Güler, die door zijn collega’s geëerd werd als de ‘Master of Leica’, behoorde tot het groepje naoorlogse fotografen, onder wie ook Henri Cartier-Bresson, die de fotografie een nieuwe impuls gaven. Beide waren bevriend en Bressons foto’s van Istanbul krijgen in de expo een plaats naast die van Güler. In de catalogus is van die foto’s echter weinig terug te vinden. Güler had ook een grote invloed op de Turkse schrijver Orhan Pamuk, die op zijn beurt een corpus van verhalen rond de stad in beweging bracht. Uiteindelijk staat het werk van beide kunstenaars niet voor het herkenbare Istanbul, maar het Istanbul van de verbeelding, dat de harten sneller doet kloppen.

Herkenbaarder voor het Istanbul van vandaag -- zij het dat het die werkelijkheid overstijgt -- is het werk van de Turkse fotograaf Ahmet Polat (1977), die in zijn documentaire fotografie het menselijke aspect van de grootstad laat primeren. Dat in tegenstelling tot zijn jongere landgenoot Ali Taptik (1983), die een abstractere benadering heeft van fotografie. Zijn Istanbul is een thematische stad die vaak met een close-up of een verborgen tafereel ontsloten wordt.

De Engelstalige catalogus van curator R. Paul McMillan, kreeg de vorm van vier sober gemodelleerde softcovers in een ruwkartonnen hoes. Eén boek, Imagine Istanbul, reflecteert het geheel van de tentoonstelling in al zijn diversiteit, terwijl de drie andere, Ara Güler, Ahmet Polat en Ali Taptik, telkens gewijd zijn aan één Turkse fotograaf.

R. Paul McMillan: Imagine Istanbul (1 doos met vier boeken), Lannoo Tielt, 2015. ISBN 9789401430067

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri