Misdaad
BOEKEN NR. 7, DECEMBER 2015
Steinar Bragi: De hoogvlakte
door Karen Vandyck
Twee bevriende koppels uit Reykjavik besluiten om hun hectische
bestaan even aan de kant te schuiven en een roadtrip te maken naar de
onherbergzame vulkanische IJslandse hoogvlakte. Ze huren een auto, laden hem
vol drank en eten, en trekken op weg naar het zuiden. Maar heel ver raken ze
niet want onderweg komen ze plots terecht in een dichte mist waardoor de
chauffeur zijn oriëntatie verliest en van de zandweg afraakt. Hun trip eindigt
tegen de gevel van een huis. Het oudere echtpaar dat er woont, biedt hen
onderdak voor de nacht. Ook al bekruipt de vier onmiddellijk een gevoel van
onbehagen, ze hebben weinig andere keuze dan te blijven in de hoop dat de storm
snel wegtrekt en ze hulp kunnen gaan zoeken.
Schrijver Steinar Bragi smijt de
lezer meteen in het verhaal. Geen introducties van personages en hun relaties,
geen schets van het verhaal of de situatie… je zit onmiddellijk in de auto en
na amper zeven bladzijden ben je samen met de personages tegen het huis
geknald. Dat maakt dat je aanvankelijk niet echt goed weet met wie je op reis
bent, maar daardoor heb je ook nog geen (voor)oordelen. Bragi besluit immers om
hun voorgeschiedenis en hoe ze elkaar hebben leren kennen ergens halverwege het
boek te schetsen. Dan pas worden hun onderlinge banden duidelijk en welke
bagage ze meezeulen. Er zijn geen goede of slechte personages in dit boek, ze
hebben alle vier een ander karakter en andere manieren om met hun vastgelopen
leven om te gaan. Zo krijgt De hoogvlakte ook een interessante psychologische
dimensie.
Het
is moeilijk om het genre van De
hoogvlakte af te bakenen. De verkoopsquote uit een IJslands dagblad op de
kaft vat het eigenlijk nog het beste samen: ‘De hoogvlakte is een psychologische
thriller vermengd met het filmische en angstaanjagende van Stephen King en
Michael Haneke.’ Wie ooit, op het puntje van zijn stoel, de film Funny Games van Haneke heeft gezien,
weet waar hij aan toe is. Nochtans begint De
hoogvlakte als een vrij standaard thriller: mensen gaan op reis, mensen
rijden verloren en mensen komen terecht bij andere mensen die duidelijk een
paar geheimen hebben. Wat er concreet aan de hand is, weet Steinar Bragi heel
goed te maskeren. Hij bouwt de spanning goed op en creëert een filmisch
atmosfeertje. Soms varwacht je bij het omdraaien van een bladzijde dat er iets
uit het boek zal springen… De stijl is sec, beschrijvend en suggestief. Het
einde komt als een verrassing, maar helaas ook een beetje als een teleurstelling
en een gemaksoplossing.
De hoogvlakte is
Bragi’s thrillerdebuut, waarmee hij in 2010 genomineerd werd voor de Nordic
Council Literature Prize. Hij kon de prijs niet meenemen naar IJsland, maar De hoogvlakte smaakt in ieder geval naar
meer.
Amsterdam
: Luitingh-Sijthoff 2015, 286p., vert.van: Hálendid door Kim
Liebrand. ISBN 9789024567744
deze pagina printen of opslaan