Vertaald proza

Victor Hadwiger: Blanche

door Erik de Smedt

De Praags-Duitse schrijver Victor Hadwiger (1878-1911) wordt beschouwd als een voorloper van het expressionisme. Mensen en dingen verliezen in zijn proza hun vaste contouren, de lezer wordt voortdurend op een dwaalspoor gezet. Centraal in deze novelle staat de familie Bartholmé, die houdt van goed tafelen, fatsoen en superioriteit. De echte spilfiguur is echter Blanche, een mooie vrouw die talrijke hoofden op hol brengt. Ze verschijnt eerst als de bewonderde echtgenote van Charles Bartholmé, die hem veel lieve kinderen schenkt. Dan blijkt ze gestorven, en toch weer een relatie te hebben met ene Jules. Of is het Blanches gelijknamige dochter, die een twijfelachtige reputatie heeft gekregen? Wedergeboorte, reïncarnatie, familiebijeenkomsten die op spiritistische seances lijken -- het draagt allemaal bij tot de verwarring. De stijl is lichtelijk gemaniëreerd, met af en toe mooie vergelijkingen in de trant van de eeuwwisseling: "Op de boulevards van Parijs staan de lampen als lichtgevende zeedieren in de troebele diepten van de oceaan. Ze stralen een zeldzame gloed uit. Het zijn verdronken dwaallichtjes. Vele mensen zijn dergelijke verdronken lichtjes gevolgd, maar nergens zo veel als juist hier. Het is net of alle verdwaalden de weg hierheen zijn kwijtgeraakt." Zo stuurt dit proza de lezer door de nevelen van de tijd, een mysterieuze sfeer creërend zonder dat er meer inzicht ontstaat in een werkelijkheid achter de vertrouwde. Blanche zit tussen twee stoelen: stilistisch reikhalzend naar een nieuwe zegging, maar inhoudelijk vegeterend op een 19e-eeuws decadentisme met mottenballengeur. De suggestieve (hedendaagse?) illustraties van Olivia Ettema spreken meer tot de verbeelding dan het drakerige, oubollige verhaal.

Victor Hadwiger, Blanche, Signum Amsterdam, 2002, 58 p., ill. € 15. ISBN 9072914112. Vert. van: Blanche : eine Liebesgeschichte in funf Kapitel door Mossel, Erik

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2002

deze pagina printen of opslaan