Vertaald proza

Christof Hamann: Bevroren meer

door Erik de Smedt

Höfe, een historicus van middelbare leeftijd, komt vanuit Keulen naar de Bodensee om er de kroniek van een oeverplaatsje te schrijven. Hij ontdekt dat in 1963, toen het meer was dichtgevroren tot één grote ijsvlakte, een jongen het ijs is opgegaan en nooit meer is teruggekeerd. Door krantenberichten, onwillige herinneringen, roddels en loslippigheden baant Höfe zich een weg om de ware toedracht van het ongeluk (of was het een afleidingsmanoeuvre voor een zelfmoord?) te achterhalen. Toch lijkt dit detective-element niet de hoofdzaak in het verhaal.

Nergens wordt toegelicht waarom Höfe zich voor die Robert Teiler interesseert, en over de jongen worden niet meer dan een paar clichés verteld. Waarom zou zo'n jongen zich in zo'n streek willen ombrengen? "Uit walging. Uit verveling. Vanwege de kou. Vanwege het dorp." De handeling in het nu is evenmin spectaculair, ondanks de hoge waterstand van 1999. Een gewezen schoolmeester met heimwee naar een ordelijk verleden, een machtsbeluste burgemeester, wat cryptoracistische dorpspraat, een paar mansdolle vrouwen, een familiereünie die in ruzie ontaardt: scènes uit de provincie, dertien in een dozijn. Het werkt niet eens als parodie, omdat de auteur niet kan kiezen tussen de ernstige verhaaldraad (de opheldering van de tragiek van een vroege dood) en de komische. Een jubelende toeristische folder citeren of een zwaarwichtige preek van de dorpspastoor is een te goedkoop middel om te wijzen op de kloof tussen 'imago' en 'werkelijkheid', alsof daar nog iemand aan twijfelde. Bovendien toont zich de verteller kneuteriger dan hij denkt, als hij tussendoor telkens weer scènes uit het verleden van Teiler oproept alsof hij er zelf bij was. Of wanneer hij op willekeurige momenten de plots van geziene films begint na te vertellen, als een schaamlapje voor het gebrek aan originele verhaalstof. De flarden dialect van de dorpsbewoners werken in de vertaling nogal kunstmatig. Christof Hamann (geb. 1966) kreeg voor Seegfrörne de debuutprijs van het Buddenbrookhaus en lof van Günter Grass. Stilistisch talent op microvlak levert echter nog geen consistente roman op. Hamann knutselt een wereld van bordpapier. Een auteur als Josef Winkler schrijft met de thema's zelfmoord en dorpsleven romans die naar de strot grijpen.

Christof Hamann, Bevroren meer, Meulenhoff Amsterdam, 2003, 191 p., € 16,5. ISBN 9029074108. Vert. van: Seegfrorne door Kaaij, Peter

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2003

deze pagina printen of opslaan