Nederlands proza

Sybren Polet: De dag na de vorige dag

door Erik de Smedt

In 1961 verscheen Breekwater, het eerste in een reeks prozawerken rond de Lokien-figuur. De dag na de vorige dag is het sluitstuk ervan, dat ook zelfstandig kan worden gelezen. Lokien, een rekbaar personage, wordt bijna overreden. Wat hem het einde lijkt, is het begin van een reeks avonturen -- denkend en dromend. Hij zit in zijn invalidenwagentje, voert lucide gesprekken met vrienden en kennissen (o.m. de niet zo oude heer Grunsven), observeert zijn buren, wandelt uiteindelijk weer door de stad (Amsterdam) in volle metamorfose. Ondertussen dringt zijn afsplitsing Perdox als detective en undercoveragent de criminele onderwereld binnen. In dat milieu zwaait Leslie de plak, die met alle denkbare middelen en technische snufjes de wereld wil destabiliseren. Terwijl Lokien langzaam geneest, neemt Perdox wraak op Leslie. De dubbelganger heft zichzelf op. Het boek heet in de ondertitel geen roman maar 'een oversprong'. De handeling verloopt sprongsgewijs, en net als in de hele Lokien-reeks zijn verandering en hergeboorte opvallende motieven. Het verhalende element staat niet in dienst van één doelgerichte ontwikkeling. Wel is het een middel om te overleven. In een dialoog tussen Bender en Lokien wordt gezegd: "Wanneer de Mens dood is mag alles. / - Wanneer de taal dood is mag de mens alles." Lokien kiest voor het leven, niet alleen de erkenning van wat is maar ook wat de verbeelding eraan kan toevoegen. Leeftijdloos heeft hij iets van Adam op de eerste dag, lente, herboren kracht. Zijn tegenspeler Leslie belichaamt het kwaad in zover hij eropuit is om te deformeren, te ontscheppen: "Misdaad is de vader van alle daden."

Dit boek vraagt naar de plaats van menselijkheid in een wereld die steeds technischer wordt, zonder de techniek te verketteren. Vooral is het een ode aan de scheppende verbeelding, helder en raadselachtig, diepzinnig en geestig. In de emblematische hoofdstukjes spelen honden een rol, stralen, stofdeeltjes, spookledematen, een brok bergkristal, verrijkte planten, homunculi, onzichtbare cadeautjes en fictieve levensverhalen. Dit spiegelkabinet van springlevende taalfiguren toont dat de schrijver Polet niets van zijn elan heeft verloren.

Sybren Polet, De dag na de vorige dag, IJzer Utrecht, 2004, 114 p., € 15,5. ISBN 9074328679

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2004

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri