Nederlands proza

David Van Reybrouck: Slagschaduw

door Erik de Smedt

In zijn gelauwerde debuut De plaag (2001) bewoog David Van Reybrouck zich op het terrein van de literaire non-fictie. Slagschaduw draagt de ondertitel 'roman', maar eigenlijk is het verschil met het vorige boek niet zo groot. Rik, het vertellende hoofdpersonage, is 'vaste freelancer' bij een Vlaamse kwaliteitskrant. Enkele jaren geleden schreef hij een reportage over de nationale schietbaan in Etterbeek, waar o.a. de verzetsheldin Gabrielle Petit door de Duitsers werd gefusilleerd. Met Wapenstilstand wil hij een stuk schrijven over Petit en de vrouw die model stond voor het standbeeld op het Brusselse Sint-Jansplein. De krant is intussen echter meer uit op lifestyle-onderwerpen en zo zet hij zijn onderzoek privé verder. In feite is het voor hem een middel om in het reine te komen met een dubbel verlies. Drie jaar geleden kwam zijn vriend en collega, de fotograaf Lode Franz, om tijdens een van hun gemeenschappelijke reportages. Een paar maanden terug is zijn vurige relatie met de jonge danseres Claire op de klippen gelopen. Hij had haar leren kennen in de academie waar hij leerde boetseren en beeldhouwen en waar zij wat bijverdiende als model. Herinneringen aan Claire en Lode worden afgewisseld met kritische beschouwingen over de mercantiele tijdgeest en nu eens melancholische, dan weer hilarische beschrijvingen van het leven in de hoofdstad. De meertaligheid komt tot uiting in de dialogen die Frans en Nederlands vermengen. Het boek zit trouwens vol Brusselse couleur locale. "Een stad van mensen van wie je je na verloop van tijd niet meer afvraagt waar ze vandaan komen en waarheen ze gaan, wat hun nationaliteit of cultuur is, maar van wie je weet dat ze, net zoals jij, gewone passanten zijn; een stad waar iedereen is aangeland, voor de duur van een congres, een liefde of een mensenleven; een stad als een tramstel waar mensen in- en uitstappen, rammelend en denderend op weg naar de terminus". Het onderzoek naar het model van Gabrielle Petits standbeeld levert weinig of niets op. Wel leert de journalist de weduwe van de dokter kennen die haar ooit heeft behandeld: een levendige vrouw van in de tachtig die een portret van hem schildert als 'Le nageur flamand'. De deprimerende gedachte dat mensen gedoemd zijn om te verdwijnen wordt getemperd door de ervaring dat ze rollen van elkaar overnemen en de geschiedenis zich regenereert. De intrigerende proloog -- een poëtisch beschreven, wreed tafereel op de 'Vismet' -- en de vlotte verteltrant scheppen meer verwachtingen dan het boek kan inlossen. De romanwereld ligt te dicht bij die van de auteur, het hoofdpersonage is te zeer diens spreekbuis en de verhaallijnen zijn te willekeurig anekdotisch om een overtuigend eigen leven te leiden. Als romanschrijver kan Van Reybrouck niet in de schaduw staan van de getalenteerde non-fictieschrijver en columnist die hij is.

David Van Reybrouck, Slagschaduw, Meulenhoff/Manteau Antwerpen, 2007, 199 p., € 17,95. ISBN 9789085420859

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2007

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri