Vertaald proza

Paul Auster: Bericht vanuit het innerlijk

door Kris van Zeghbroeck

Het lichaam is iets tastbaars, onderworpen aan de tand des tijds, een evolutie waarmee de geest niet altijd gelijke tred houdt, het verschil met hoe je je voelt en wat je in de spiegel tegenkomt. ‘Je denkt dat het jou nooit zal gebeuren, dat het jou niet kan gebeuren, dat jij de enige op de wereld bent die geen van deze dingen ooit zal gebeuren, en dan beginnen ze je, een voor een, allemaal te gebeuren, net zoals ze ieder ander gebeuren.’ De ongemakken van de oude dag, de ongevallen en kwetsuren, beginnen de limieten van het lichaam in de verf te zetten. Deze fysieke aanleiding zette de Amerikaanse auteur Paul Auster aan om in Winterlogboek een geschiedenis van de evolutie van zijn lichaam neer te schrijven. Dat logboek kreeg een vervolg over zijn geestelijke leven in Bericht vanuit het innerlijk. Alleen zitten zowel het lichaam als de geest van een opgroeiende en jongvolwassen Auster vervat in de onvolmaakte herinneringen van een oude man. Dat geest en lichaam, vluchtige gedachten en tastbare beelden sterk verbonden zijn, wordt benadrukt door het fotoalbum dat Auster achterin het boek opneemt, om de drie delen van Bericht vanuit het innerlijk visueel in de verf te zetten. Een postmoderne toevoeging, die tevens het ontbreken van een fysiek album van zijn opgroeiende leven compenseert (Austers gescheiden moeder verhuisde keer op keer, wat maakte dat er weinig tastbare herinneringen zijn van Austers jeugd en zijn jonge jaren als auteur). Zo tracht het boek om vanuit het wat afstandelijke perspectief van de tweede persoon de herinneringen van zijn jeugd (‘Bericht vanuit het innerlijk’), de aardverschuivende impact op zijn wereldbeeld van de films The incredible shrinking man en I am a fugitive from a chain gang (‘Twee mokerslagen’), en de tijdens het schrijfproces van het boek plots opduikende briefwisseling van Auster met zijn eerste vrouw Lydia Davis uit zijn Parijse periode (‘Tijdscapsule’) een beeld te schetsen van de innerlijke leefwereld van de jonge Paul Auster. Dat dit fragmentair en erg onsamenhangend gebeurt, met wijdlopige beschrijvingen van films en dito citaten uit brieven maakt dat dit boek op weinig enthousiasme in de kritiek kon bogen. De meerwaarde van dit boek ligt vooral in de gestileerde beschrijvingen en hoe op basis van herinneringen een levensgeschiedenis opnieuw vorm krijgt en hoe van op een afstand in jaren jeugdgebeurtenissen in een nieuw daglicht gesteld worden. Nochtans is het reflecteren over leven en schrijverschap vanaf het prille begin al een constant gegeven in Austers oeuvre. In die zin heeft Bericht vanuit het innerlijk een plaats binnen zijn werk, maar zal het vooral de onvoorwaardelijke Austerfans aanspreken.


Paul Auster, Bericht vanuit het innerlijk, De Arbeiderspers Utrecht, 2013, 22864 p., ill. € 19,95. ISBN 9789029587792. Vert. van: Report from the interior door Ronald Vlek. Distributie: WPG Uitgevers

Oorspronkelijk verschenen in de Leeswolf 2013

deze pagina printen of opslaan