Misdaad

BOEKEN NR. 14, DECEMBER 2016

Thomas Raab: Stil. Kroniek van een moordenaar

door Myriam Bellens

In het plattelandsdorpje Jettenbrun wordt Karl Heidemann geboren. Zijn vader is een beetje achterlijk, ieders vriend omwille van zijn handigheid. Vanaf zijn geboorte is Karl een huilbaby. Jettenbrun, een door de jongeren verlaten dorp met veel ouderen, dat aanvankelijk de pasgeborene in de armen sluit, beschuldigt hem nu van bezetenheid door de duivel. Alleen zijn vader kan hem kalmeren door met hem ’s nachts door het stille bos te wandelen. Karl heeft een exceptioneel gehoor dat elk geluid opvangt: het gehijg en gekreun van zijn ontrouwe moeder en het gefluister van de dorpelingen die hun ongezonde nieuwsgierigheid niet kunnen bedwingen. Zijn ouders besluiten hem in een isolatieruimte met camerabewaking te houden in de kelder. Hij blijft verstoken van elk sociaal contact.
 
Karls moeder, die radeloos is als haar minnaar haar verlaat, ziet zelfmoord als enig redmiddel om te ontsnappen uit de impasse van haar leven. Wanneer haar lijk uit de bosvijver wordt bovengehaald, ziet ze er eindelijk vredig uit. Dat beeld is voor Karl de trigger, vanaf dan beschouwt hij de dood als een liefdesdaad:
 
‘Waarom niet een moordenaar zijn, een bemiddelaar, iemand die de dood brengt als een boodschapper , als drager van dat prachtige geschenk , de verlossing.’

Karl die bij de Jettenbrunners ondanks zijn intelligentie steeds meer de reputatie van een geestelijk gestoorde krijgt, besluit het dorp te verlaten. Ondertussen jaagt inspecteur Horst Schubert op de jongen, die niets meer te verliezen heeft. Met de gave van zijn verfijnde gehoor had hij alles kunnen worden wat hij maar wilde: spion, agent… superheld maar hij werd een massamoordenaar.

Stil is geen thriller, daarvoor ontbreekt de spanning in het verhaal. Raab hanteert een mooie, maar soms te overdreven barokke taal om, een kroniek, een levensverhaal, een psychografie te schrijven. De roman gaat vooral over hoe Karl de wereld ervaart zonder dat iemand hem ooit heeft begeleid. Hij vormt zijn eigen ideeën over rechtvaardigheid goed en kwaad, zijn eigen normen en waarden. Maar zijn vervormde geest vindt niet wat hij uiteindelijk zoekt, de liefde. Of toch?
 
De vergelijking met Het parfum van Patrick Susskind is nooit veraf, met dat grote verschil dat Karl doodt omdat hij anderen wil helpen. De vragen die opgeworpen worden over de dood, of een moord al of niet gerechtvaardigd kan zijn, maar vooral wat het ontbreken van liefde met mensen doet, maken Stil tot een bijzonder intrigerende roman.
 
Amsterdam : Atlas/Contact 2016, 302 p. Vert. van Still door Marcel Misset. ISBN 9789025447878 

deze pagina printen of opslaan