Nederlands proza

BOEKEN NR. 13, DECEMBER 2016

Joris Van Casteren: Mensen op Mars. Relaas van een manmoedige poging

door Tom Rummens

NP ‘Mogen er kinderen worden geboren op Mars? Wat als iemand er een moord pleegt? Kan diegene dan berecht worden? En zo ja, door wie? Wat als Vladimir Poetin of Kim Jong-un ook die kant uitwillen? Zal er ruzie ontstaan over mogelijk aanwezige grondstoffen? Moeten er wapens mee naar Mars of juist niet?’
 
Het is maar een greep uit de honderden vragen die opgeroepen worden in Mensen op Mars, het nieuwe boek van auteur en journalist Joris Van Casteren, meester in de literaire non-fictie. Daarin schetst hij het waargebeurde verhaal van Mars One, de levensmissie van twee Nederlandse ingenieurs, Bas Landsdorp en Arno Wielders, die tegen 2027 vier mensen naar Mars willen sturen. Om vanaf dan om de twee jaar opnieuw vier mensen die kant uit te laten reizen en op die manier op Mars een nieuwe wereld met mensen te bevolken. Mars One, of Mensheid 2.0: het is maar hoe je het bekijkt.  
 
Om het viertal te selecteren wordt een gigantische selectieprocedure opgezet, die uiteindelijk zal uitmonden in een reality televisieshow. Die moet tegelijk het geld bij elkaar brengen om de missie te financieren. De missie is een razend spannend experiment dat talloze vragen oproept, al was het maar omdat de ticketjes naar Mars enkele reis zijn. Mensen ook terug laten komen is veel te duur: wie zich opgeeft voor de missie verlaat dus ook zijn huidige leven en laat alles achter. Het is een kolf naar de hand van Van Casteren, meester in de literaire non fictie met een groot en scherp oog voor mensen met een hoek af. Hij bewees het al in Lelystad, het boek waarin hij de kunstmatige stad in Felvoland beschreef met een pen die droop van het cynisme en de droge humor, maar nooit zonder respect en zelfs een zeker soort van genegenheid voor zijn onderwerp.  
 
Die combinatie van afstandelijkheid en fascinatie beheerst Van Casteren ook in Mensen op Mars, en zo mogelijk nog beter dan voorheen. Hij bezoekt de mensen die zich kandidaat stelden voor
een missie naar Mars. En die zijn niet voor één gat te vangen. Sommigen doen het voor de wetenschap of vanuit hun bezorgdheid voor het voortbestaan van de menselijke soort. Ze laten partner, kinderen en carrière achter en offeren zichzelf op in het belang van een missie die hun persoonlijke leven overstijgt. Anderen hebben schijnbaar veel minder te verliezen. Hun levensloop bracht toch al niet wat ze hadden gehoopt: Mars One is een soort Ctrl-Alt-Delete, een nieuwe start, hopelijk naar een betere toekomst.  
 
Tussen al die verhalen door weeft Van Casteren historische uitstapjes naar de geschiedenis van de menselijke fascinatie voor de ruimte. Hij heeft het over het ontstaan van telescopen en ruimteprogramma's. Het zijn interessante historische parentheses en ze zetten het hele Mars One verhaal in een breder perspectief, maar ze halen tegelijk het tempo uit zijn boek en dat is jammer.  
 
Intussen wordt duidelijk dat Mars One ook veel kritiek en problemen krijgt. De deadlines verschuiven, het fondsenwervingplan kent vele risico's. Maar de passie en vastberadenheid van de betrokkenen blijft groot en kalft niet af. Dat zal ze wellicht nooit. Want een ding delen we allemaal, zelfs al is er geen haar op ons hoofd dat er aan denkt om een enkele reis naar Mars aan te vatten: de fascinatie voor wat daar ver weg gebeurt, voor de kansen die het biedt, de gedachte aan een wereld die helemaal opnieuw opgebouwd zou kunnen worden, een volkomen nieuwe kans. In Mensen op Mars komt die oeroude en razend actuele droom weer in al zijn dimensies tot leven.  
 
Amsterdam : Prometheus 2016, 333 p. ISBN 9789044628722

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri