Vertaald proza

BOEKEN NR. 12, NOVEMBER 2016

Martha Batalha: Het verborgen leven van Euridice Gusmano

door Hugo Van Hoecke

De bedroevende en daardoor aangrijpende levenslopen van Eurídice en haar zus Guida staan in deze Braziliaanse debuutroman centraal geposteerd midden een korf familieanekdotes, die de auteur losjes in elkaar heeft gevlochten en die, zo weet zij ons te melden, in grote mate echt gebeurd zijn. Haar opzet is om middels een plastische schildering van de protserige levensstijl die de kleine burgerij in het Rio van ruim een eeuw geleden erop nahield de vinger te leggen op het meest stuitende euvel daarin: de denigrerende houding waarvan de vrouw het slachtoffer was; de vrouw die net als de man eigen talenten bezit, eigen ambitie en eigen dromen, maar geen ruimte krijgt om die te realiseren.
  Die onverantwoorde miskenning weegt als een blok aan Eurídice’s been. Zij leeft in een gezin waarbinnen de man pantoffelheld en onbetwiste autoriteit is en waarin het haar enkel toegelaten is – ook al verlangt ze maar meer - huisvrouw te zijn. In die opgedrongen rol zoekt ze ademruimte door aanvankelijk te leren fluitspelen (mag niet), een boek vol recepten te schrijven (‘wie wil nou een boek kopen dat geschreven is door een huisvrouw?’), en een naaiatelier op te zetten (‘mijn huis als marktkraam?’). Uiteindelijk blijkt alle energie opgebruikt en moet zij toegeven dat het ‘Deel van Eurídice Dat Niet Wilde Dat Eurídice Eurídice Was’ het pleit gewonnen heeft. Wat overblijft is een immense leegte, enkel gevuld met de vanzelfsprekende gedachte: is dit alles wat er in het leven is?
 
Na Eurídice’s ervaringen is het tijd om over te stappen naar die van haar zus Guida. Guida heeft zich niét aan huis vast gekluisterd, maar kiest het ruime sop, haar vriendje achterna. Helaas, in het door corruptie en vrouwonvriendelijkheid doordrongen bourgeoismilieu loopt ze de ene pijnlijke buil op na de andere. Om ten slotte, murw geslagen, terug thuis te komen bij Eurídice. Met elkaars hulp slagen beiden er met horten en stoten weer in enige opening te forceren in hun trieste bestaan: Guida door te trouwen en Eurídice door een (uiteraard nooit gepubliceerd) boek te schrijven met de veelzeggende titel : Geschiedenis van de onzichtbaarheid.

Levens als die van Eurídice en Guida kun je nog overal tegenkomen, schrijft de auteur in haar voorwoord, en niet enkel in het Rio van haar oma’s (op wie het verhaal is gebaseerd), dat gedomineerd werd door een klasse van nieuwe rijken met luttele fantasie, veel slechte smaak en af en toe de nodige corruptie om het in de society te maken. Beide zussen staan model voor de ravage die daardoor wordt aangericht, met name door het veroordelen van vrouwen tot oeverloze middelmatigheid en de onmogelijkheid om ooit te realiseren wat ze hadden kunnen zijn.

Batalha’s eerste roman had een troosteloze aanklacht kunnen worden van een niet te vergoelijken sociale scheefgroei, en inderdaad, om haar punt te maken schrikt ze er niet voor terug om her en der wat overdadig te chargeren, maar door haar luchtige toon, de vindingrijkheid waarvan zij getuigt en haar pittige manier van vertellen worden kommer en kwel perfect verteerbaar en zelfs zeer te genieten. Een volbloed talent, deze Braziliaanse.
 
Amsterdam : Nieuw Amsterdam 2016, 220 p. Vert. van A vida invisível de Eurídice Gusmão door Kitty Pouwels. ISBN 9789046821541

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri