Nederlands proza

BOEKEN NR. 12, NOVEMBER 2016

Peter Terrin: Yucca

door Tom Rummens

Er zijn mensen die plannen en ambities hebben, en er zijn mensen die ondergaan wat er is. De eersten leggen zich niet bij de feiten neer. Ze nemen de handschoen op en vechten zich een weg tot ze bereiken wat ze willen - of tot ze dood en teleurgesteld neervallen.  De tweeden doen dat niet. Ze aanschouwen wat er is en putten kracht uit die werkelijkheid. Ze gaan gestaag verder met hun leven maar vechten niet noodzakelijk tegen alles wat hen tegenstaat.   
Met romanpersonages is het niet anders: er zijn er die vechten en er zijn er die het doen met wat er is. De personages in Yucca, het nieuwe fenomenale literaire lappendeken van Peter Terrin, zijn van het tweede slag: het zijn geen vechters met een doel dat alle middelen heiligt. En gelijk hebben ze, want de wereld waarin Terrin hen geplaatst heeft, is zodanig onmogelijk voor één gat te vangen dat je er maar beter beducht voor zou zijn om hierin met vast omschreven doelen aan de slag te gaan.
 
Twee van de personages in Yucca zijn geen onbekenden. Renée is het meisje dat in Post Mortem ternauwernood aan een herseninfarct overleed, nu een succesvolle vrouw geworden. Ze gooit hoge ogen in de kunstwereld en heeft ook de rest van de wereld schijnbaar aan haar voeten liggen. Maar ook Victor, het tweede hoofdpersonage, is geen onbekende in het universum van Terrin. De weduwnaar die in het begin van Yucca de gevangenis verlaat, speelde ook al de hoofdrol in Terrins doorbraakroman Blanco, over een man die na de dood van zijn vrouw alles op alles zet om zijn zoon te beschermen.
 
Met Victor gaat het goed. Hij bouwt na zijn gevangenisstraf een nieuw leven op, huurt een appartement en weet zich omringd door mensen die zich over hem ontfermen met raad en daad. Hij vindt een baantje bij cateringbedrijf Yucca en kent succes bij de vrouwen. Renée houdt zich in haar filosofisch getinte performances bezig met de keerpunten in het leven: het kan geen toeval zijn.

Maar de echte hoofdrol in Yucca wordt misschien wel gespeeld door de gewapende clown: een figuur die overal opduikt en die alle tegenstrijdigheden in Terrins roman in zich verenigt: de glimlach en de grimmigheid, de vrolijkheid en het gevaar. In zijn ongrijpbaarheid is hij juist degene die ons aantoont waar het in deze roman om draait: het feit dat geen enkele identiteit vastligt, de vaststelling dat alles vloeibaar is. Het levert een roman op die veel vraagt van de lezer. Terrin maakt het zijn publiek niet makkelijk en koos resoluut de kaart van wat hij wil vertellen, zonder compromissen. Het resultaat is een verwarrende, beklijvende en uiterst fascinerende leeservaring.
 
Amsterdam : De Bezige Bij 2016, 390 p. ISBN 9789023499282 

deze pagina printen of opslaan