Vertaald proza

BOEKEN NR. 11, DECEMBER 2017

Mario Vargas Llosa: Voor uw liefde

door Hugo Van Hoecke

Gedurende zijn hele literaire loopbaan heeft de nu 80-jarige auteur - ex-presidentskandidaat en maatschappelijk activist - zich in zijn verhalende en andere werken opgeworpen als een kritisch analist van de samenleving, weliswaar in hoofdzaak die van zijn vaderland Peru maar bij uitbreiding die van de gehele westerse wereld. Vargas Llosa’s romans zijn daarbij de in fictie vertaalde neerslag van zijn politiek denken.
 
Dat denken is extreem liberaal, tot het libertijnse toe, en op economisch vlak gebeiteld in een compromisloze vrije-marktideologie. Hoofdelementen in dit ideeëngoed zijn : vrijheid van het individu in denken en handelen is het hoogste goed, macht daarentegen corrumpeert en creëert een diepgewortelde angst voor het opnemen van de eigen verantwoordelijkheid. En laat nu precies deze ideeën de inzet zijn van de ongemeen harde bestaansstrijd die zich in Peru afspeelde in de jaren ‘90 toen president Fujimori er met assistentie van zijn gewetenloze veiligheidschef Montesinos (‘el Doctor’) de plak zwaaide.
 
Met deze donkere jaren als historisch decor dist de auteur een smeuïg verhaal op waarin de corruptie, chantage en omkoperij die toen welig tierden in het land, in vette lagen worden uitgesmeerd. De opgevoerde figuren daarbij en hun belevenissen kunnen inkleding heten (mag ik hopen), de machthebbers in de coulissen die de touwtjes bedienen zijn de échte criminele politici uit die dagen. In welke mate het verhaal klopt met de historische waarheid is niet meteen duidelijk maar ook niet relevant : het gaat er de auteur om de constante druk op het individu en de algehele terreurdreiging in beeld te brengen die de bevolking in Lima en specifiek de gewelddadige wijk Cinco Esquinas in haar greep hield. Naar deze wijk verwijst ook de oorspronkelijke titel van het boek ; waarvandaan de titel voor de Nederlandse vertaling komt is mij een raadsel, tenzij het voorwerp van die ‘liefde’ de Peruaanse samenleving zou zijn.
 
Als alleswetende buitenstaander stuurt Vargas Llosa zijn verhaal nauwgezet in de richting die hij heeft uitgedacht, met name : ex-president Fujimori en zijn perverse kornuiten aan de schandpaal nagelen, rijken en armen in zijn land een spiegel voorhouden, zijn bekommernis uitspreken over het aantasten van de vrijheden van het individu. Daartoe hanteert hij zijn klassieke model van twee min of meer parallel lopende verhaallijnen, de ene toegespitst op het riante maar in zijn (ook seksuele) vrijheid belaagde leven van de topklasse, de andere op het existentieel bedreigde segment in de onderbuik van de stedelijke samenleving. Beide groepen zijn het slachtoffer geworden van de gewetenloze machtsdrang van enkelen.
 
Van deze roman kan je zonder angst voor overdrijving stellen dat hij vaardig geschreven is. Vargas Llosa is een man die de kneepjes van het literaire vak beheerst alsof hem dat geen enkele moeite kost. Het verhaal is lichtlopend, onderhoudend en kundig geconstrueerd. Nochtans kan je niet zeggen dat je er echt door wordt meegesleept. De reden daarvoor is niet ver te zoeken : een semi-historisch tafereel schilderen is één ding, je personages acceptabel vorm geven een ander. En daar schiet dit verhaal in tekort.
 
Je kan het als lezer moeilijk plaatsen dat Marisa haar huwelijk wil opblazen vanwege de seksuele escapade van haar man, terwijl drie bladzijden verder alles weer koek en ei lijkt te zijn. En wat met La Retaquita, sterreporter bij een vunzige schandaalkrant met ‘een onfeilbare, aangeboren intuïtie voor het ziekelijke, verderfelijke en verbodene’ maar die, kijk toch, opeens het licht heeft gezien. Dat komt doordat dialogen en situaties prioritair de bedoeling hebben om de aanklacht tegen het regime te stofferen, niet om mensen van vlees en bloed voor de geest te roepen. Misschien is dit wel het punt : dat het verhaal té rationeel opgebouwd is om echt aan te slaan. Het steekt om dit te moeten zeggen, maar Nobelprijswinnaar Vargas heeft ons al op geloofwaardiger wijze onderhouden.
 
Mario Vargas LLosa: Voor uw liefde, Meulenhoff, Amsterdam 2017, 237 p. ISBN 9789029092050. Vertaling van Cinco esquinas door Arie van der Wal. Distributie: Lannoo 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

Dius

Stefan Hertmans

Kruisende lijnen

Junichiro Tanizaki

Memoires van een kip. Een Palestijnse fabel

Ishaq Musa Al-Husseini

We moeten ‘misschien’ blijven denken

Esther Jansma

Wij van de Ripetta

Thomas Lieske

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

De wens, of Het ware verhaal van Titi en Tony

Tereza Horvathova , Michaela Kukovicova (ill.)

Het is rood en rond…

Jan Jutte

Ludas en Bontje

Jan Paul Schutten, Sanne te Loo (ill.)

Wie heeft Steef opgegeten?

Susannah Lloyd, Kate Hindley (ill.)

Wij, ervoor en erna

Jenny Valentine

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri