Tentoonstelling

Nicolas Cauwe: Oceania : Reizen in het onmetelijke

door Kris van Zeghbroeck

Nog tot 29.04.2018 loopt in het Brusselse Jubelparkmuseum de tentoonstelling Oceania : Reizen in het onmetelijke. Reizen en ontdekken staan centraal in een tentoonstelling over een exotisch gebied waarvan de migratie- en ontdekkingsgeschiedenis sterk tot de verbeelding spreekt.

Deze tentoonstelling sluit bovendien aan bij de recent afgelopen Europalia Indonesia expo Ancestors & Rituals die met West-Papoea en de thematiek van de voorouderscultus een verbindingsteken zet tussen beide tentoonstellingen.

Waar vroeger sprake was van een strikte opdeling van Oceanië in Melanesië, Micronesië en Polynesië, wordt het gebied tegenwoordig opgedeeld in het Nabije Oceanië (inclusief het continent Australië en de microcontinenten Zeelandië en Papoea-Guinea), het Verre Oceanië en Polynesië.

De verschillende migratiegolven verklaren hoe de ver afgelegen eiland(groep)en vanuit het Aziatische continent bevolkt werden. Navigerend van eiland naar eiland koloniseerden ze uiteindelijk het nog onbewoonde Paaseiland en introduceerden ze de zoete aardappel in Oceanië vanuit Zuid-Amerika (ca. 900 n.C.).

De migranten maakten voor verre oversteken waarschijnlijk gebruik van een koersvaste catamaran van grote samengebonden prauwen en ontwikkelden navigatiesystemen en gevlochten zeekaarten om hun weg te vinden.

De westerse ontdekkingsreizigers exploreerden deze totaal nieuwe wereld in het spoor van Ferdinand Magellaan (16de en 17de eeuw), Louis-Antoine de Bougainville en James Cook (18de eeuw). Met de vroeg 20ste-eeuwse Frans-Belgische expeditie naar het Paaseiland kunnen we een Belgische noot toevoegen aan dit verhaal. Een door de bevolking geschonken beeld, een van de oudste en zeldzaamste type beelden van het eiland, werd met het zeilschip Mercator naar België verscheept (KMKG).

Dit Paaseilandbeeld krijgt een prominente plaats binnen de tentoonstelling en de catalogus, maar uiteindelijk is het de exploratie van Oceanië zelf van Oost naar West die het meeste gewicht krijgt: Nieuw-Guinea, De Salamonseilanden, Nieuw-Caledonië, Vanuatu, Micronesië, Fiji-eilanden, Tonga-eilanden, Samoa-eilanden, Cook-eilanden, Genootschapseilanden, Marquesaseilanden, Nieuw-Zeeland, Hawaï, en het Paaseiland zijn vertegenwoordigd met een aantal esthetische artefacten die de traditionele leefwereld van de plaatselijke bevolking illustreren.

Aparte aandacht is er voor wapens en prestigevoorwerpen binnen een samenleving die gestructureerd is rond oorlogsvoering en hiërarchie. Een ander aandachtspunt is de productie van boombaststof. Repen geklopte schors werden samengevoegd tot stukken textiel (tot zelfs gigantisch grote wandtapijten) die met motieven beschilderd werden.

De educatieve werking van het Jubelparkmuseum heeft een grote impact gehad op de vormgeving van de catalogus. De klassieke aanpak, van aanvullende wetenschappelijk essays die aspecten van de tentoonstelling uitdiepen, ontbreekt hier. Ook het bladzijde groot afbeelden van de topstukken van de tentoonstelling is hier minder aan de orde.

In essentie gaat het om een geïllustreerde, chronologische voorstelling van de tentoonstelling, die qua tekst en vormgeving sterker aansluit bij educatieve uitgaven voor het middelbaar onderwijs. Toegankelijk voor jong en oud.

Nicolas Cauwe: Oceania : Reizen in het onmetelijke, KMKG, Brussel 2017, 144 p. ISBN 9789074746007

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri