Non-fictie

BOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2018

Rutger Vahl: Laurie Langenbach. Brieven, dagboeken en een geheime liefde

door Jo Vanderwegen

Tijdens de voorbereidingen van de biografie van rockmuzikant Wally Tax kwam auteur Rutger Vahl de nalatenschap van de bijna vergeten journaliste Laurie Langenbach (1947-1984) op het spoor. Zij was enige tijd de geliefde van Tax, maar in de jaren zeventig vooral befaamd omwille van haar interviews voor diverse populaire jongerentijdschriften als Hitweek en Aloha. Hoewel zij ook diverse romans schreef, werden die door de critici niet steeds op gejuich onthaald. Nu wordt haar literaire debuut uit 1977, Geheime liefde, samen met dagboeknotities en een uitgebreide correspondentie aan vrienden en familie (her)uitgegeven in de reeks Privé-domein om aldus een vollediger beeld van een ambitieuze persoonlijkheid te schetsen.
 
Rutger Vahl bewees al eerder zijn kundigheid met boeken als Misschien wordt 't morgen beter. Cornelis Vreeswijk. De blues tussen Stockholm en IJmuiden (2014) en Wally Taks. Leven en Lijden van een outsider (2015). Net als voor zijn vorige uitgaven, verdiepte Vahl zich in zijn onderwerp niet alleen via overgebleven media als brieven, teksten en audio (Langenbach werkte ook voor de VPRO en Vara-radio), maar ook sprak hij uitgebreid met de nabestaanden. Dat levert een indringend beeld op van een kwetsbare vrouw die, ondanks de hippe kringen waarin ze verkeerde, eigenlijk alleen maar wilde leven en schrijven.
 
Brieven, dagboeken en een geheime liefde opent met een zeer uitgebreide levensbeschrijving. Rutger Vahl vertelt daarin hoe Langenbach in contact komt met muzikanten als Vangelis (met wie ze een korte relatie had) en ook hoe ze af en toe zelf het podium opklimt om te zingen en liedteksten schrijft. De auteur schetst het tijdsklimaat in talrijke voetnoten. De degelijke inleiding, betrokken en met oog voor detail, is onontbeerlijk wil de lezer de daaropvolgende hoofdstukken begrijpen. Die bevatten brieven aan vrienden en familieleden, zoals aan haar nichtje, waarin zij haar steunt tijdens diens moeilijke puberjaren.  
 
Vervolgens krijgt de lezer inzage in haar dagboeknotities, waarin ze probeert in het reine te komen met haar liefdesleven. Ze is er immers achter gekomen dat haar geliefde (Wally Tax) al jaren verslaafd blijkt aan heroïne. De relatie dooft uit. Ook haar emoties ten overstaan van de kritiek die ze krijgt op haar debuut komen uitgebreid aan bod. Want hoewel ze een veelbelovende literaire toekomst wordt voorspeld door onder meer schrijver en tevens goede vriend Heere Heeresma, kreeg haar boek toch ook negatieve kritiek. De roman werd immers meer dan eens neergezet als geschreven in ‘veredelde Libelle-stijl over de onbereikbare Geliefde’.
 
Dat het in feite ging over de liefde van Langenbach voor topschaker Jan Timman was al snel duidelijk. Privé-domein koos er terecht voor om Geheime liefde ook in deze bundel op te nemen om met de ogen van vandaag te kunnen nagaan of die scherpe kritiek wel volledig terecht was. Tevens maakt de lezer kennis met Langenbachs verrassing wanneer na de publicatie van Gevallen vrouwen (1981) (een boek waarin verhalen over nabije vrienden onversluierd in de publieke ruimte terecht komen) verscheidene van die vriendschappen abrupt eindigen.
 
Verreweg het pakkendst zijn de brieven die Langenbach naar huis stuurt wanneer ze, op zoek naar genezing voor de bij haar vastgestelde kanker, het alternatieve circuit ingaat en macrobiotische goeroes haar leven (en haar dood) laten bepalen. Ze reist naar Italië en uiteindelijk naar Japan in de hoop te genezen, en beschrijft daarbij de baden en de sobere diëten; dit allemaal terwijl de ‘leiders’ schransen en van het leven genieten. Te laat voor enige hoop op genezing keert ze naar Nederland terug. Daar zal ze niet lang na haar terugkomst sterven. Haar laatste brief dateert van enige weken voor haar dood. In de brieven beschrijft ze haar dagen, maar ook haar twijfels over de keuzes die ze maakte. Ze is open en eerlijk en toont er haar appreciatie voor Wally Tax, nu haar ex, die met haar mee is gereisd om haar te ondersteunen.
 
Het is de verdienste van Rutger Vahl om leven en werk van een bijna vergeten schrijfster en mediafiguur opnieuw onder het voetlicht te brengen. Haar stilistische vaardigheden en haar open en eerlijke schrijfstijl, vooral te herkennen in de persoonlijke geschriften, verdienen het. Een heruitgave van het brievenboek dat ze met Heere Heeresma maakte (Hier mijn hand en daar je wang, 1978) of haar sportcolumns (Al dat zweet, 1984) zouden met open armen ontvangen worden. Geïllustreerd met foto’s uit privé-archieven.

Laurie Langenbach: Brieven, dagboeken en een geheime liefde, De Arbeiderspers, Amsterdam 2017, 492 p. ISBN 9789029511827. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri