Nederlands proza

BOEKEN NR. 3, MAART 2018

Wytske Versteeg: Grime

door Katja Feremans

Suyin op de veranda van een Victoriaans huis, in een hippierok die Nino deed denken aan de vleugels van een nachtvlinder: dit beeld van zijn eerste liefde staat vele jaren later nog altijd in zijn geheugen gegrift. Het huis in kwestie deelde Suyin met haar vriendin Sophie. Toen bleek dat de twee meisjes een kamer te huur hadden, trok Nino bij hen in.
 
Alle drie studeerden ze aan Shelterwood, een alternatieve kunstacademie die werd bezield door Suyins vermogende vader. Met het instituut had hij in de eerste plaats een veilige plek wil creëren, waar zijn dochter niet voortdurend zou worden ingehaald door de voortsnellende maatschappij, waarin mensen vooral al zappend zingeving zoeken in prikkels van buitenaf en nauwelijks nog de tijd nemen om iets uit te diepen of te laten groeien.
 
Toen Nino, de verteller van Grime, haar leerde kennen, bleek algauw dat ze werd achtervolgd door waanbeelden. Die balden zich samen in de onzichtbare figuur Grime, een wezen zonder gelaat, een spookverschijning die haar belaagde en onbenoembare angsten in haar voedde.
 
Zienderogen ging haar toestand achteruit na de onverwachte komst van Michael. Die was geen onbekende voor Nino. Michael kwam uit een probleemgezin en was tot twee jaar eerder kind aan huis bij Nino en zijn ouders. Op een dag verdween hij evenwel met de noorderzon.
 
Wanneer Michael plots op Shelterwood opdaagt, blijkt hij nog niets van zijn charisma te hebben verloren. Met gemengde gevoelens ziet Nino bijgevolg aan dat ook hij in het Victoriaanse huis zijn intrek neemt en gelijk een onweerstaanbare aantrekkingskracht uitoefent op Suyin. Op zijn beurt geraakt Michael gefascineerd door haar zwakke plekken en besluit een film over haar te maken. Daarin speelt ook Nino een cruciale rol.
 
Jaren later probeert Nino, getrouwd met Sophie en vader van een dochter van zes, nog altijd het drama te reconstrueren waardoor er abrupt een einde kwam aan de zomer waarin ze samen de film schoten. Dat hij alles weer oprakelt en verschillende personen gaat ondervragen kadert tegelijk in zijn biografie van Michael, inmiddels een cultregisseur met enige naam. De interviews en het onderzoek wekken een waarheidsgetrouwe indruk, maar Grime is en blijft de weergave van Nino’s versie van de feiten.
 
Wytske Versteeg (1983), een politicologe van opleiding, schreef eerder de romans Quarantaine, Boy, De wezenlozen en het non-fictieboek Dit is geen dakloze. In Grime hanteert ze een traag verteltempo dat intrigeert, deels door kleine momenten met een grote zeggingskracht te beladen, deels vanwege haar melodieuze zinnen. Rake bespiegelingen over fotografie en film, de aard van de biografie en het wezen van de mens doorspekken deze spannende psychologische roman, die draait om subtiele machtsverhoudingen, om angst die overvloeit van de een naar de ander en waanbeelden die een fysieke gestalte krijgen, waardoor iets dat niet echt bestaat toch een tastbaar deel van iemands werkelijkheid wordt.
 
Wytske Versteeg: Grime, Querido, Amsterdam, 2017, 293 p. ISBN 9789021405315. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan