Non-fictie

BOEKEN NR. 4, APRIL 2018

Masha Gessen: De toekomst is geschiedenis. De terugkeer van het totalitaire Rusland

door Lukas Vanacker

Wie meer inzicht wil krijgen in het Rusland van de laatste 30 jaar, moet dringend De toekomst is geschiedenis van de Russisch-Amerikaanse schrijfster Masha Gessen lezen. Gessen is van de interessante Russische auteurs van het moment. In de jaren tachtig verhuisde Gessen met haar ouders van Rusland naar de VS. Na de val van de Sovjet-Unie keerde ze terug naar Moskou, waar ze werkte als journalist en opkwam voor LGBT-rechten. Vijf jaar geleden emigreerde de lesbische auteur terug naar New York omdat ze vreesde dat de Russische overheid haar kinderen zouden afpakken. Gessen staat vandaag bekend als een van de belangrijkste kenners en critici van het huidige Russische regime. Ze schreef ook een van de bekendste biografieën van Vladimir Poetin, De man zonder gezicht (Ambo 2012).
 
In De toekomst is geschiedenis is Gessen vertelt aan de hand van zeven figuren hoe de Russische maatschappij evolueerde van de hervormingsgezinde Michael Gorbatsjov over de dronken Boris Jeltsin tot de huidige president Vladimir Poetin. Dat doet ze met oog voor details en leuke anekdotes, maar ook erg doorwrocht en kritisch. De meeste van de zeven hoofdpersonages zijn jongeren die geboren zijn in de jaren tachtig en zich verzetten tegen het huidige regime. Zo kan je als lezer enkel onder de indruk zijn van de doorzettingskracht van Zjanna, de dochter van de in 2015 vermoorde oppositiepoliticus Boris Nemtsov en van Ljosja, een homoseksuele professor genderstudies.  
 
Aleksandr Doegin is het enige personage in het boek dat aan de andere kant staat. De bizarre Doegin wordt aanzien wordt als de extreemrechtse huisideoloog van Poetin Opvallend is dat Doegin als enige weigerde met Gessen te praten, en zijn verhaal dus is gebaseerd op wat anderen over hem vertellen.  
 
De dikke, sombere turf van Masha Gessen wordt precies in het midden ontsierd door een erg saai politologisch hoofdstuk over ‘totalitarisme’. Gessens uitgangspunt en conclusie is immers dat Rusland 25 jaar na de val van de Sovjet-Unie onder Vladimir Poetin opnieuw is uitgegroeid tot een totalitaire staat. Poetin mag de democratie wel hebben lamgelegd, het land totalitair noemen is te kort door de bocht. Russen kunnen een relatief vrij leven leiden en zonder grote overheidscontrole doen wat ze willen. Dat koppige vasthouden aan het etiket totalitarisme holt de erg doorleefde kracht van Gessens boek jammer genoeg wat uit.

Bekroond met de National Book Award for Nonfiction 2017. 
 
Masha Gessen: De toekomst is geschiedenis. De terugkeer van het totalitaire Rusland, De Bezige Bij, Amsterdam 2018, 576 p. ISBN 9789403106106. Vertaling van The future is history : how totalitarianism reclaimed Russia door Jan Robert Braat. Distributie Standaard Uitgeverij 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri