Nederlands proza

Renate Dorrestein: Het geheim van de schrijver

door Jen de Groeve

De aspirant-schrijver die hoopte met Renate Dorresteins boek het geheim van het schrijven van een succesroman in handen te krijgen, is eraan voor de moeite. Als dat geheim gekend zou zijn, zag het literaire landschap er wellicht heel anders uit dan nu. Het geheim om een goede roman te schrijven dan? Zelfs niet na 14 boeken en een gestaag groeiende erkenning. Ze is ook veelvuldig te rade gegaan bij collega's, maar neen: "Er zijn drie regels voor het schrijven van een roman", zegt Somerset Maugham, "helaas kent niemand ze."
 
En toch legt Renate Dorrestein in Het geheim van de schrijver heel wat schatten bloot voor de schrijver in spe én voor de lezer. Het zijn in de eerste plaats de geheimen van haar eigen schrijverschap en dan vooral de bittere ervaringen, waaruit het meest geleerd wordt. "Easy reading is hard writing", dit motto van Hemingway toont zijn geldigheid op zowat elke bladzijde.
 
Dorrestein beperkt zich strikt tot de verhalende fictionele roman, het domein waar ze zelf het beste thuis is. In drie delen, 'Geloof', 'Hoop' en 'Liefde', schrijft ze respectievelijk over haar persoonlijke vragen en bevindingen over de functie van literatuur, de technische kant van het schrijven, opdat de liefhebber zijn hoop in vakkennis zou kunnen omzetten, en tot slot over de lezer: voor wie schrijf je en hoe gaat dat in z'n werk. 
 
'Hoop' neemt het leeuwendeel van het boek in beslag en daaruit kan je afleiden dat Dorrestein heel wat gewicht legt op de technische kant van het schrijven. Schrijven is een vak, inspiratie komt niet zomaar aanwaaien, diepe emoties van de schrijver brengen geen emoties bij de lezer teweeg als niet het juiste woord op de juiste plaats staat, of het verloop van een scène tegen de intellectuele logica indruist.
 
Dorrestein illustreert met concrete voorbeelden, ondersteunt haar punt met het relaas van de missers uit haar eigen carrière en komt via sterk anekdotische ervaringen verrassend tot de essentie van het creatieve schrijven: "het vermogen om glimpen van andere werelden te laten zien, werelden waarvan de schrijver zelf vaak niet eens weet heeft (...) Een goed verhaal brengt zijn eigen raadselachtige lading mee. Buiten jou om plant het die lading waar dat benodigd is."
 
Het geheim van de schrijver is veel meer dan een schrijfwijzer, het legt de kern van het creatieve proces bloot. Want uiteindelijk is er meer nodig om schrijver te worden dan alleen het aanleren van de regels. Het verschil tussen de kunst van het schrijven en het kunstje dat je kan leren in een cursus, toont zich nog het sterkst in het paradoxale gegeven, dat de meester in het vak straffeloos de conventies aan z'n laars kan lappen. Er is geen standaardaanpak voor literatuur, maar een adequate kennis van de techniek zal de schrijver in staat stellen de eigen persoonlijkheid in zijn werk te laten spreken.
 
Renate Dorrestein: Het geheim van de schrijver, Querido, Amsterdam 2013, 247 p. ISBN 9789490647094. Distributie L&M Books 
 
Oorspronkelijk verschenen in De Leeswolf 

deze pagina printen of opslaan