Vertaald proza

Karl Ove Knausgård: Liefde

door Freek Adriaens

Schrijver Karl Ove Knausgård is 33 als hij zijn vrouw verlaat en van het Noorse Bergen naar Stockholm verhuist, zonder verdere plannen voor de toekomst. Een paar maanden later komt hij zijn nieuwe liefde Linda tegen, een schrijfster, die hij al eens eerder op een seminarie ontmoette en die hem toen zo bruusk afwees dat hij zichzelf in het gezicht kerfde. Met Linda krijgt hij al snel een dochter, Vanja, die zo’n beetje de rode draad van dit tweede deel van de reeks ‘Mijn strijd’ gaat vormen.
 
Het is een andere Karl Ove die we volgen in Liefde: zelfzekerder, wat volwassener, evenwichtiger dan in Vader. Maar zijn verteltoon is dezelfde gebleven. Honderden pagina’s lang biedt hij ons een inkijk in zijn gevoels- en denkwereld. Net zoals in het eerste deel is ook hier het verhaal bijzonder complex opgebouwd. Knausgård houdt ervan met behulp van associaties en losse herinneringen flashbacks in andere flashbacks in te bedden, en onderbreekt zijn relaas graag voor filosofische uitweidingen en zelfanalyse.
 
De auteur presenteert ons een personengalerij met Stockholmse intellectuelen die ieder hun trekjes en problematische relaties hebben, en smeert de manische persoonlijkheid van zijn nieuwe vriendin breed uit. Zelf is Karl Ove op kortstondige momenten dolgelukkig, tot zijn aloude melancholie de kop opsteekt. Gepieker over zijn schrijver- en zijn vaderschap vormt een belangrijk bestanddeel van de roman, net als de ellenlange dialogen met Geir over vooral zichzelf.
 
Het werkt allemaal wel, maar soms is het toch wat ploeteren. Knausgårds egodocument stelt het geduld van de lezer met al zijn beschouwingen erg op de proef. Waar wrange humor de toon in Vader nog wat lichter kon maken, dramt Knausgård in Liefde wat te veel door. Soms lijkt hij spanning te willen opbouwen, zoals wanneer hij beschrijft hoe hij ontdekt dat iemand sterke drank uit zijn keukenkast steelt of wanneer hij op een bizarre manier zijn verloren mobiele telefoon terugkrijgt, maar de raadsels worden opgelost nog voor ze de aandacht van de lezer goed en wel getrokken hebben. Interessante lichtpunten zijn de kijk van een Noor op het leven in Zweden, de ervaringen van iemand die op afstand zijn eigen herkomst analyseert, of de zelfironie waarmee Knausgård zichzelf als auteur benadert.
 
De kracht van Knausgård schuilt in de manier waarop hij literatuur maakt van het alledaagse leven, van verliefdheden, dromen en teleurstellingen, vriendschappen en kleine conflicten. Maar diezelfde focus op het banale is ook zijn zwakte. De vertelling gaat als het ware nergens naartoe, de personages verrassen niet, en op het einde kun je je niet van de indruk ontdoen dat Knausgård op het zeurderige af gepreoccupeerd is met zichzelf. De toon uit Vader is voortgezet, maar jammer genoeg zonder de variatie die van Liefde een boeiende leeservaring had kunnen maken.
 
Karl Ove Knausgård: Liefde, De Geus, Amsterdam 2016, 602 p. ISBN 9789044522044. Vertaling van Min kamp : andre bok door Marianne Molenaar. Distributie L&M Books
 
Oorspronkelijk verschenen in De Leeswolf 

deze pagina printen of opslaan