In Het geheim
vertelt Anna Enquist het verhaal van Wanda Wiericke. Zij is de dochter van een
zangeres van klassieke muziek. Al op jonge leeftijd speelt Wanda graag en
voortreffelijk piano. Geleidelijk ontwikkelt ze zich tot een talentvolle
pianiste. Ze wordt een bekende soliste, en wordt veel gevraagd voor concerten
en tournees in het buitenland. Muziek is haar passie en vult haar ganse leven.
‘Ze moet spelen, ze moet overal spelen, ze moet laten horen hoe het klinkt, wat
ze in haar hoofd heeft. Het is het enige wat ze kan, het enige wat ze zeker
weet.’ (blz. 151).
Het verhaal begint bij de geboorte
van Wanda in 1933 en vertelt haar kinderjaren tijdens de Tweede Wereldoorlog. Haar
jeugd, muzikale opleiding, beroepsleven en huwelijk krijgen ruim aandacht. De roman eindigt wanneer Wanda
bijna zestig wordt. Reumatoïde artritis bemoeilijkt uiteindelijk het
pianospelen en Wanda trekt zich na een roemvol leven terug in een godverlaten
dorpje in de Franse Pyreneeën. Parallel aan dit levensverhaal is er de
zoektocht van Bouw Kraggenburg naar Wanda. Hij is haar ex-man en wil weten hoe
het met haar is en hij wil iets opklaren of controleren van vroeger. De kracht
en de tragiek van een sterke persoonlijkheid die duidelijke keuzes maakt, neemt
in dit boek een belangrijke plaats in. De pijn en de kwaadheid om het toenemend
onvermogen op latere leeftijd wordt treffend beschreven. Muziek in het algemeen
en de piano in het bijzonder hebben een centrale plaats in dit boek. Van muziek
kan een rustgevende invloed uitgaan, zoals bijvoorbeeld als Wanda piano speelt
voor haar mongoloïde broer. Er zijn ook de angsten die een musicus soms
uitstaat bij concerten. Wanda noemt haar piano dan ‘het zwarte monster’. En ten
slotte beschrijft de auteur verschillende keren hoe muziek een
communicatiemiddel is waardoor muzikanten beter dan met woorden zichzelf tot
uitdrukking kunnen brengen.
‘Glücklich ist, wer vergisst, was doch
nicht zu ändern ist’ is de tekst van een liedje dat de moeder van Wanda vroeger
zong. Het komt meerdere keren terug in het boek en is een mooi leidmotief voor
deze roman. Deze meeslepende vertelling wisselt voortdurend tussen heden en
verleden. Het maakt het spannend en wekt de nieuwsgierigheid op. Het boek
eindigt bovendien verrassend. De auteur gebruikt korte, gebalde en actieve
zinnen. De stijl is eenvoudig en krachtig. Door een beeldende taal worden
personages gedetailleerd beschreven en krijgen we een beter zicht op hun
psychisch functioneren. Bijzonder is de mooie verwoording van de leef- en
denkwereld van een jong kind en het soms heftige gevoelsleven van het
kind.
Anna Enquist: Het geheim, De
Arbeiderspers, Amsterdam 2009, 203 p. ISBN 9789029567107.
Distributie L&M Books
Oorspronkelijk verschenen in De
Leeswolf
deze pagina printen of opslaan