Vertaald proza

Beryl Markham: Westwaards met de nacht

door Rudi Meulemans

Dit is een buitengewoon boek. Toen het in 1942 verscheen, was het onmiddellijk een succes bij pers en publiek. Het boek verdween een tijdje uit de belangstelling. In de jaren '80 verwierf het echter cultwaarde. Dat was vooral te danken aan de lof die Ernest Hemingway Beryl Marham toezwaaide in een van zijn brieven (opgenomen in zijn Selected letters). "Beryl Markham," zo schreef Hemingway, "schrijft zo goed dat ik me voor mijzelf als schrijver schaam." Als blurb kan dat tellen. Bij recente herdrukken rees echter de vraag of Beryl Markham wel echt de auteur van het boek is. Verschillende biografen spreken elkaar in dit verband tegen. Het is mogelijk dat niet Markham maar wel haar echtgenoot, de scenarist Raoul Schumacher, het boek schreef. Hoe dan ook, het maakt niet zoveel uit wie er spreek. Het boek is er. Het kan gelezen worden. De vertaling van Gerrit Jan Zwier is zeer de moeite.

Beryl Markham vertelt hoe ze als klein meisje in Kenia opgroeide op de farm van haar vader die renpaarden fokte. Ze haalt herinneringen op aan haar avonturen als freelance-piloot en over hoe ze een tijdje werkte voor de echtgenoot van Karen Blixen (Out of Africa). En ze heeft het over haar relatie met de ex-minnaar van Blixen. Je kan, tot op bepaalde hoogte, het boek van Markham vergelijken met dat van Blixen. Maar ze schrijft zelf: "Er bestaan evenveel Afrika's als er boeken over geschreven zijn - en er bestaan zo veel boeken over dat je al je vrije tijd zou kunnen vullen met het lezen ervan". Het bijzondere aan dit wondermooie boek is echter dat je geen speciale passie voor Afrika moet hebben om het boek te waarderen. Het gaat immers over meer dan over Afrika.

Dat besef je al vanaf de openingszin: "Hoe kun je orde aanbrengen in je herinneringen?" Afrika en vliegen waren voor Markham vormen van escapisme. Ze onvluchtte de saaiheid. De cockpit werd haar leefwereld. In 1936 maakte ze trouwens de eerste solovlucht over de Atlantische Oceaan. Op goede boeken kan je geen etiket plakken. Westwaards met de nacht is een liefdesbrief aan het mysterieuze, wilde Afrika. Het is ook een vliegeniersboek, een existentialistische beschouwing, een spannend jongensboek geschreven door een vrouw. Dat is het allemaal.

Westwaards met de nacht : grensoverschrijdende memoires verscheen oorspronkelijk onder de titel De nacht achterna : vlucht over Afrika, met een inleiding van Martha Gellhorn. Gerrit Jan Zwier herzag zijn vertaling uit 1988 voor deze herdruk.

Beryl Markham: Westwaards met de nacht, De Arbeiderspers Amsterdam, 2018, 335 p. ISBN 9789029524094. Vertaling van West with the Night door Gerrit Jan Zwier. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri