Poëzie

BOEKEN NR. 11, DECEMBER 2018

Henk Ester: Het vermoeden van Witten. Bijgeluiden XXXIII t/m LIII

door Dirk De Geest

Henk Ester is een echte oeuvredichter, hoewel Het vermoeden van Witten pas zijn derde bundel is op ruim vijf jaar tijd. Die samenhang van de bundels wordt expliciet onderstreept doordat de auteur telkens gebruikmaakt van thematisch samenhangende reeksen die worden doorgenummerd, met de gelijkaardige titel ‘Bijgeluiden’. Concreet bundelt de pas verschenen bundel de reeksen 33 tot 53.
 
De titel ‘Bijgeluiden’ is allerminst een toeval. Het lijkt alsof deze verzen een wat zijdelingse rol vervullen, alsof ze als het ware zijn ontstaan in de marge van andere teksten, in de marge ook van het leven. Het gaat om notities, eerder dan om zorgvuldig uitgewerkte betogen of anekdotes. Tegelijk wordt met die titel ook gealludeerd op het belang van geluiden, en dan vooral muziek, voor deze verzen. Niet alleen zijn de gedichten geschreven met een grote zorg voor ritme en klank, ze refereren ook herhaaldelijk aan de (moderne) klassieke muziek. Ester schrijft dan ook niet echt klassieke gedichten. Hij experimenteert graag met de typografie waardoor het lezen ook een daadwerkelijk ruimtelijk avontuur wordt: de lezer moet de tekstbrokken soms letterlijk samen-lezen tot een geheel, zoals een schilder de losse elementen samenbrengt tot een landschap.
 
Toch betekent dit niet dat de poëzie van Ester hermetisch zou zijn. Wie deze bundel leest, raakt stilaan vertrouwd met de contouren van een eigen universum. Opmerkelijk daarbij is vooral de ogenschijnlijke afwezigheid van het lyrische ik. De gedichten draaien niet rond de mens, al is hij permanent op de achtergrond aanwezig als perspectief en als waarnemer. In plaats daarvan komen beschouwingen en fragmenten die sterk filosofisch van aard zijn. Ester tast en zoekt naar onderliggende patronen, naar inzichten, en niet toevallig komt daarbij ook de beperktheid van de mens aan bod. Het cognitieve inzicht volstaat immers niet om tot ‘in-zicht’ te komen, en zelfs de dichter moet alles uit de kast halen om die sporen van het sublieme op te roepen. Daardoor is dit een poëzie die tegelijk bevattelijk lijkt en een om bijzonder geduldige lectuur vraagt. Het abstracte gehalte van heel wat bedenkingen in de marge is immers niet van aard om de snelle poëzielezer aan te trekken. Wie evenwel houdt van verkenningen, vermoedens en filosofische notities zal in deze bundel beslist haar of zijn gading vinden.
 
Henk Ester: Het vermoeden van Witten. Bijgeluiden XXXIII t/m LIII, De Arbeiderspers, Amsterdam 2018, 75 p. ISBN 9789029525626. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan