Letterkunde
BOEKEN NR. 11, DECEMBER 2018
Wim Hazeu: Slauerhoff. Biografie
door Dirk De Geest
Slauerhoff blijft, ook ruim tachtig jaar na
zijn overlijden, nog steeds een van de meest geliefde auteurs uit de
Nederlandse literatuur. Dat hangt allereerst samen met de romantische inslag
van zijn oeuvre. Zowel in zijn romans als in zijn gedichten is het centrale
personage iemand die zoekt naar de zin van het leven, en die zoektocht is vaak
letterlijk die van een zwerver of een zeeman. Naar eigen zeggen zou enkel de
literatuur een tijdelijk onderkomen bieden voor de rusteloze ziel die de
schrijver is. Daarbij komt zijn voorkeur voor exotische bestemmingen.
Slauerhoff was als scheepsarts vaak onderweg naar verre bestemmingen in het
Oosten, maar ook los daarvan vormt de confrontatie met het vreemde een
belangrijk thema van zijn werk. Ook die aandacht voor het mysterieuze Oosten
oefent op veel lezers een onmiskenbare aantrekkingskracht uit. Ten slotte is er
de klassieke inslag van zijn poëzie. Slauerhoff is geen nieuwlichter maar een
vakkundig dichter die zijn persoonlijke thema’s uitstekend kan combineren met
de gangbare literaire modellen en de stijl van zijn tijd.
Sinds 1995 is daarbij de
verbinding gekomen van de schrijver en zijn werk. Op dat ogenblik zorgde Wim
Hazeu immers voor een gezaghebbende biografie, waarin hij niet enkel de bekende
gegevens bij elkaar bracht in een nieuwe synthese maar ook heel wat nieuw en
onbekend materiaal wist op te delven. Het boek was een kleine bestseller, ook
al doordat Hazeu de vele encyclopedische gegevens tot een boeiend verhaal wist
te verweven: de familiegeschiedenis van Slauerhoff, zijn carrière en zijn
omzwervingen als legerarts, zijn avontuurtjes met uiteenlopende vrouwen, zijn
omgang met drugs… het werd allemaal verweven in de zoektocht van de man naar
een volwaardig schrijverschap.
Zopas verscheen de vierde druk van die biografie, die
(alweer) ‘bijgewerkt’ is ten opzichte van de vorige edities. Met die herwerking
valt het nogal mee. Er is een aantal kleine details gecorrigeerd die veelal
betrekking hebben op kleine onnauwkeurigheden of ondertussen achterhaalde
gegevens (zoals de bedragen die antiquaren voor bepaalde edities van
Slauerhoffs werken vragen). Hier en daar zijn wat nieuwe elementen verwerkt,
maar die leiden nooit tot de noodzaak om de biografie te herzien. Het meest
ingrijpend is nog het fotokatern dat een aantal later teruggevonden foto’s
toevoegt, vooral dan van Slauerhoffs vrouw, de danseres Darja Collin.
Merkwaardig genoeg is dat fotokatern echter in tweeën gesplitst, met middenin
het personenregister.
De meest opvallende wijziging is
niet van tekstuele maar van typografische aard. Dit boek in de reeks ‘Open
domein’ (de tegenhanger van ‘Privé domein’, dat autobiografische geschriften bundelt)
heeft een aanzienlijk groter formaat gekregen. Dat komt de leesbaarheid van het
betoog alleszins ten goede, ook al omdat er een aantal witregels is toegevoegd
en allerlei citaten nu typografisch afgescheiden worden van de overige tekst.
Dit is, met andere woorden, misschien wel een ‘ander’ maar geen fundamenteel
verschillend boek. Wie de vorige uitgave van deze belangrijke biografie in de
kast heeft staan, hoeft dus niet meteen naar de boekhandel te rennen, maar
nieuwkomers hebben nu de kans zich opnieuw dit standaardwerk aan te schaffen.
Wim Hazeu:
Slauerhoff. Biografie, De Arbeiderspers, Amsterdam 2018, 855 p. + 64 p. ill.
ISBN 9789029525862. Distributie L&M Books
deze pagina printen of opslaan