Vertaald proza

BOEKEN NR. 2, JANUARI 2019

Jennifer Clement: Wapenliefde

door Kris van Zeghbroeck

De Amerikaans-Mexicaanse auteur Jennifer Clement (1960) werd geboren in Connecticut, maar groeide van jongs af op in Mexico. Haar opleiding genoot ze in de Verenigde Staten, waar ze in 1981 een Bachelor of Arts haalde aan de New York University. Meer dan dertig jaar later haalde ze een Master of Fine Arts aan de University of Southern Maine. Clement woont sinds jaar en dag in Mexico-Stad en heeft de Mexicaanse nationaliteit. Ze was drie jaar de voorzitter van PEN Mexico (2009-2012) en is sinds 2015 de eerste vrouwelijke voorzitter van PEN International.

Clement debuteerde met poëzie, die doorgaans verscheen in Spaans-Engelse edities. Ze kreeg bekendheid met de Engelstalige memoires Widow Basquiat (2000). Na haar studies in New York raakte de auteur bevriend met de latere kunstenares Suzanne Mallouk en dier grote liefde, de getormenteerde schilder en graffiti kunstenaar Jean-Michel Basquiat. Een relaas van hun stormachtige knipperlichtrelatie, geobserveerd door Clement en beschreven door de ogen van Mallouk.

Intussen heeft Jennifer Clement vier Engelstalige romans geschreven (A True Story Based on Lies (2001), The Poison That Fascinates (2008), Prayers for the Stolen (2014, Gebed voor de vermisten) en Gun Love (2018, Wapenliefde). Met haar debuutroman werd ze genomineerd voor de shortlist van de Orange Prize 2002 en haar laatste roman haalde de longlist van de prestigieuze National Book Award for Fiction 2018.

Clement is zowel met de Spaanse als met de Engelse literaire tradities opgegroeid. Haar literaire Engels is zo doordrongen van het Spaans dat haar werk Latijns-Amerikaans van ondertoon is. Vanuit haar dubbele Amerikaanse en Mexicaanse achtergrond is ze goed geplaatst om de (vaak gerelateerde) sociale problemen binnen Mexico en de Verenigde Staten aan te kaarten.

Zo omschrijft Clement de roman Gebed voor de vermisten - over Mexicaanse meisjes die door drugsbenden gekidnapt, misbruikt en vermoord worden - als een vorm van ‘sociaal protest’. ‘I hope that this book will make people reflect on the reasons young girls are not valuable and the consequences of this heartbreaking universal truth’. (Contemporary Authors)
Bij Jennifer Clement groeit met haar derde roman het besef dat ze een sociaal schrijver is die steeds de kaart van de kwetsbaren in de maatschappij trekt. Vanuit haar activisme staan onderwerpen als vrouwen, ongelijkheid en geweld centraal in haar oeuvre. Mexico is een centrale locatie in de eerste drie romans, terwijl in Wapenliefde de grens overgestoken wordt naar de Verenigde Staten (Florida).

Impliciet blijven de landen sterk met elkaar verbonden door onder meer geschiedenis, economie, migratie, drugs en wapenhandel. De drugsopbrengsten van de kartels in Mexico (smokkel voornamelijk via internationale handelsroutes) vloeien gedeeltelijk terug naar de Verenigde Staten door de ongebreidelde wapenverkoop. Het hele grensgebied is bezaaid met verkooppunten zodat Mexico jaarlijks meer dan 250.000 schietwapens importeert. Een vicieuze cirkel van drugs, wapens en geweld die dood en verderf zaait in beide landen.

Een Mexicaanse kijk op wapengeweld stond centraal in Gebed voor de vermisten. In Wapenliefde is het thema van wapenbezit nog prominenter aanwezig. Of het nu gaat over wapens voor de jacht, voor verdediging van familie en eigendom of om dood en terreur te zaaien, wapens zitten ingebakken in het maatschappelijke weefsel van de Verenigde Staten.

We volgen Pearl, een negenjarig meisje dat - sinds ze een baby was - met haar moeder Margot in een wagen naast een trailerpark woont. Zij woont voorin aan de passagierskant, haar moeder op de achterbank. Ze leven aan de rand van de maatschappij, maar maken deel uit van de woonwagengemeenschap. Margot probeert te overleven als schoonmaakster, terwijl Pearl naar school gaat. De wagen en het Franse porselein waarvan ze eten, zijn een relict van Margots verdrongen verleden.

Margot was een tienermoeder, die als zeventienjarige naar Florida vluchtte in een Mercury Topaz automatic om een nieuw leven te beginnen. Een zoete, lieve moeder volgens dochterlief: ‘Maar het zoete lieve meisje zoekt altijd naar de slechterik, en de slechterik pikt haar meteen overal uit’. Met een wapenhandelaar als nieuwe vriend en een pistool onder de bestuurderszetel, ziet Pearls leven er plots donker en bedreigend uit.

Parallel met haar activiteiten voor Pen International gebruikt Jennifer Clement literatuur als een wapen om empathie en bewustwording te promoten in een strijd voor een betere wereld.

Jennifer Clement: Wapenliefde, De Bezige Bij, Amsterdam, 2018, 251 p. ISBN 9789403119205. Vertaling van Gun Love door Molly van Gelder. Distributie Standaard Uitgeverij



deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies



ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri