Misdaad

BOEKEN NR. 5, MEI 2019

Andrea Camilleri: De dans van de meeuw

door Inge Lanslots

‘Net als De vleugels van de sphinx vindt ook deze roman heel in de verte zijn oorsprong in een krantenknipsel dat mij werd toegestuurd door Maurizio Assalto, een vriend met wie ik mij zeer gelukkig prijs en die ik hier graag bedank. Niet ten overvloede, zo blijkt, verklaar ik dat naam en toenaam van de personages, situaties, verhalen en omgeving niet aan de realiteit zijn ontleend, maar aan mijn fantasie zijn ontsproten. Maar ook al verzin je alles, je verwijst toch als je schrijf altijd naar de werkelijkheid.? Hoe dan ook voeg ik om misverstanden te voorkomen deze verklaring toe.
A.C.’
 
Met die waarschuwing besluit Andrea Camilleri (1925) De dans van de meeuw, zijn vijftiende roman in de commissaris Montalbano-reeks, die in Italië in 2009 verscheen. Zo’n waarschuwing is zowat standaard in het oeuvre van de Siciliaanse auteur. Camilleri fictionaliseert immers de werkelijkheid in zijn detectives en zijn historische romans. Vandaar dat in dit misdaadverhaal corruptie en maffiapraktijken niet ontbreken, maar dit keer in combinatie met gendergelijkheid. In Sicilië blijken travestieten nog steeds taboe te zijn.
 
Een travestiet in het bijzonder verbindt de personages betrokken bij afpersing en smokkel, ook in hogere kringen. Het duurt even voor Montalbano de puzzel zal leggen en, zoals altijd doet hij dat eerst officieus, waarna hij anderen bewijzen volgens het boekje zal laten verzamelen. Ondertussen worden er meerdere moorden gepleegd en verdwijnt Fazio, een van zijn trouwste en grondigste medewerkers. Die volgde een tip van een oude schoolvriend op, ook al was hij niet helemaal overtuigd van de betrouwbaarheid ervan.
 
Montalbano vindt Fazio terug, maar door een hematoom is die laatste zijn geheugen kwijt. Samen proberen ze langzaam het gelaagde misdaadverhaal te reconstrueren. Dat vraagt tijd: een strenge verpleegster beperkt Montalbano’s bezoek tot vijf minuten, tweemaal daags. Montalbano zal in afwachting valse pistes verkennen, maar zich ook laven aan de overheerlijke maaltijden bereid door de getrouwe Enzo en Adalina. Daarnaast wordt hij afgeleid door een jonge verpleegster, Angela, de ‘engel’ die hem even jong zal doen voelen, maar hem misschien ook zal misleiden.
 
Verder keren ook andere typische ingrediënten van de Montalbano-reeks terug. Zo is er het gekissebis met Livia, de eeuwige verloofde uit Genua die haar vakantie in Sicilië ziet mislukken omdat Montalbano volledig wordt opgeslorpt door Fazio’s verdwijning en haar dus ook gewoon vergeet. Catarella zorgt opnieuw voor de nodige spraakverwarring – hij slaagt er maar niet in namen correct te noteren of uit te spreken – en Gallo ontpopt zich opnieuw tot snelheidsduivel wanneer hij Montalbano naar het ziekenhuis voert waar Fazio werd opgenomen. Patholoog Pasquano en Montalbano voeren hun typisch scherpe gesprekken, waaruit paradoxaal genoeg hun onderlinge waardering blijkt. Met de hoofdcommissaris speelt Montalbano dan weer verstoppertje: elke fysieke confrontatie met zijn baas, die stellig gelooft dat Montalbano gelukkig getrouwd is en kinderen heeft, is er een te veel.
 
In deze episode rekent Camilleri ook af met de bekrompenheid van sommige Italianen en worstelt Montalbano met zijn leeftijd. Op zijn zevenvijftigste heeft hij angstepisodes, die hij eufemistisch metafysische ervaringen noemt. De meeuw die in de incipit als het ware al dansend de dood tegemoet treedt, lijkt een voorafspiegeling van Montalbano’s sterfelijkheid, een beeld dat bij het ontrafelen van meervoudige misdaad hernomen wordt.
 
Ondanks zijn ‘penopauze’ verliest Montalbano zijn gevoel voor humor en ironie niet en gaat hij met zichzelf in discussie alsof hij Montalbano 1 en Montalbano 2 is. Als lezer voel je met welk een plezier vertaler Willy Hemelrijk zich in deze vintage-Montalbano heeft vastgebeten. Dat moet je in ‘hoogst eigen persoon persoonlijk’ (203) ervaren.
 
Andrea Camilleri: De dans van de meeuw, Serena Libri, Amsterdam 2019, 262 p. ISBN 978907627099. Vertaling van La danza del gabbiano door Willy Hemelrijk. Distributie EPO 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri