Vertaald proza

BOEKEN NR. 5, MEI 2019

Thomas Meinecke: Helblauw

door Len Buggenhout

De roman Helblauw van Thomas Meinecke – verschenen in 2001, maar pas eind vorig jaar in het Nederlands uitgebracht door uitgeverij het balanseer – is in vele opzichten uniek. Het boek bestaat vooreerst niet uit hoofdstukken, maar is een bijna 400 bladzijden vullende opeenvolging van paragrafen. Deze tekstblokken zijn bovendien van een hoge densiteit en het is opvallend dat er in het boek nergens dialogen te bespeuren zijn. Er is ook het veranderende font, van een klassieke schreefletter naar een quasi onleesbaar gebroken schrift en, naar eigen zeggen, 7.992 mengvormen tussenin.
 
Erg bijzonder dus, en dan heb ik het nog niet over het verhaal zelf gehad. Want waarover gaat Helblauw? De Duitser Tillmann brengt de zomer door op een eiland voor de kust van North Carolina in het kader van een megalomaan onderzoek naar de Black Atlantic. Deze term verwijst naar de specifieke trans-Atlantische zwarte cultuur die elementen uit Afrika, Amerika, de Britse en Caraïbische eilanden mengt.
 
Zijn verblijf op Ocracoke Island is de aanzet tot een caleidoscopische briefwisseling met zijn kompanen Yolanda (in Chicago) en Cordula (in het Duitse Mannheim). Caleidoscopisch is in deze context wel degelijk het juiste woord, want hun neergeschreven gedachten vervellen in de praktijk tot een onontwarbaar kluwen van informatie over getorpedeerde oorlogsschepen, antroposofisme en chassidische pijpenkrullen, om alvast enkele onderwerpen prijs te geven. Ze resulteren ook in een stroom aan namen die soms wel en soms niet geduid worden, en aan referenties naar boeken, onderzoekers, technoplaten en andere muzikanten. Een voorbeeld, ter illustratie:  
 
‘Tot op de dag van vandaag kon niemand mij uitleggen waarom zoveel freyleksh van de klezmorim in hun meeslepende syncopische ritmiek doen denken aan de Hambone Beat van Elias McDaniel. Elias McDaniel, Afro-Amerikaan uit McComb, Mississippi, in 1955 door de Poolse Jood Leonard Chess in Chicago ontdekt, op de Checker Subsidiary door platenfirma Chess gecontracteerd en naar een, zoals op bepaalde plaatsen voortdurend wordt benadrukt, primitief Afrikaans instrument Bo Diddley gedoopt.’
 
Het boek leest als Wikipedia, las ik ergens op internet. Maar dan niet de versie waarbij je zelf kan kiezen op welke hyperlink je doorklikt. In dit boek lijkt het alsof een aantal pagina’s over schijnbaar willekeurige onderwerpen in een dossier werd gebundeld, afgedrukt en gebonden. En oh ja, zonder dat er eerst grondige redactie op de tekst werd toegepast om de leesbaarheid te bevorderen.
 
Helblauw is, met andere woorden, een zeer moeilijke leeservaring. Heel af en toe zitten er interessante stukken bij waar je echt iets van opsteekt, of leer je de personages beter kennen omdat ze wat over hun eigen levens uitweiden. Dan stel je als lezer ook vast dat je benieuwd bent naar meer van deze auteur. Alleen zorgt alles wat deze roman net uniek maakt voor ballast. Je doorzettingsvermogen wordt voortdurend zodanig op de proef gesteld dat de neiging om het boek aan de kant te schuiven steeds groter wordt. Om het nadien wellicht nooit meer in de hand te nemen.
 
Thomas Meinecke: Helblauw, het balanseer, Gent 2018, 381 p. Vertaling van Hellblau door een collectief van 50 vertalers onder leiding van Arne De Wilde, Kris Latoir & Marc Kregting. ISBN 9789079202553. Distributie EPO 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri