Vertaald proza

BOEKEN NR. 7, JULI 2019

Per Petterson: Mannen in mijn situatie

door Jo Vanderwegen

Het gaat niet goed met Arvid. De linkse schrijver is nog maar 38, maar heeft al een heel leven achter zich. Niet alleen verloor hij enkele jaren geleden zijn familieleden in een veerbootbrand, ook viel zijn huwelijk met de jongere Turid uit elkaar en komen zijn drie dochters nog maar zelden op bezoek. Als verstrooiing zoekt Arvid dan maar ’s nachts gezelschap van vrouwen op café, maar een relatie komt er niet van en het lukt niet zijn leven opnieuw op de rails te krijgen.

Het blijkt al meteen uit de beknopte inhoud: Per Petterson betreedt bekend terrein met Mannen in mijn situatie. Niet alleen sluit het thema en de setting aan bij vorige boeken, ook de naam van het hoofdpersonage (Arvid) en een deel van diens persoonlijke geschiedenis duiken op in eerder werk. Het heeft er veel weg van dat Petterson zijn oeuvre wil opbouwen rond een continue serie van een aantal archetypes, wier levens hij telkens uit een andere invalshoek en met andere klemtonen bekijkt. Laat er geen misverstand over bestaan: Mannen in mijn situatie is een origineel en perfect op zichzelf staand werk. Voor de lezer die echter nog andere boeken van Petterson heeft gelezen, krijgt Mannen in mijn situatie wel een bijzondere meerwaarde.
 
De stilistische uitwerking van Mannen in mijn situatie is bijzonder geslaagd te noemen. Petterson laat leesbaarheid te allen tijde prevaleren. Dialogen geeft hij onrechtstreeks maar bijzonder natuurlijk weer. Opvallend aan deze roman is dat Petterson zijn stilistische keuzes laat doorwerken in het verhaal. Zeker in de eerste helft van het boek herhaalt de schrijver bepaalde woorden en zinsneden meer dan eens; deze woordelijke herhalingen echoën vervolgens op fraaie wijze in de troosteloze, steeds opnieuw beleefde handelingen van Arvid (vrouwen oppikken in cafés, gevechten op straat…), de regelmatige uitstapjes naar een Zweeds dorpje, en dergelijke meer. Voeg daarbij de weerkerende thema’s én de recyclage van gebeurtenissen en namen over de verschillende romans van Petterson heen, en het is duidelijk dat Petterson een metaconstructie die zijn hele oeuvre omvat, nastreeft.
 
Mannen in mijn situatie
is een hartverscheurend relaas dat aantoont hoe alle gezinsleden op drift raken na een scheiding; het resultaat van die scheiding lijkt daarmee nog radelozer dan het stroeve huwelijk. Tekenend voor het zwartgallige karakter van het werk is dat Arvid zelfs op kerstavond geen rust krijgt. Enkel tijdens een winterse nachtelijke zwerftocht lijkt Arvid een gelijkgestemde ziel te hebben gevonden, wanneer hem een verdwaald wild paard tegemoet komt en denkt: ‘Er zijn geen wilde paarden in Noorwegen, jij hoort thuis bij je kudde’. Het zijn profetische woorden van iemand die zelf geen aansluiting meer vindt bij zijn familie, vrienden en de maatschappij in het algemeen. Arvid is er zich zeer bewust van dat het voor een man in zijn situatie onmogelijk zal zijn om zich nog te kunnen overgeven aan het leven en een relatie in het bijzonder. Pas jaren na de onverteerde echtscheiding, helemaal op het einde van de roman, durft Arvid voor het eerst bewust ingaan tegen de beslissingen van zijn ex-vrouw, maar ook dat blijkt een behoorlijk valse noot.
 
Per Petterson: Mannen in mijn situatie, De Geus, Amsterdam, 2019, 256 p. ISBN 9789044541557. Vertaling van Menn i min situasjon door Marin Mars. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri