Vertaald proza

BOEKEN NR. 7, JULI 2019

Shusaku Endo: Het meisje dat ik achterliet

door Jo Vanderwegen

Shusaku Endo (1923-1996) is vandaag niet meer zo’n bekende naam, maar in zijn thuisland Japan genoot de auteur in de tweede helft van de vorige eeuw veel bekendheid en succes. Shusaku was door zijn moeder christelijk opgevoed; religieuze thema’s vormen dan ook de rode draad in zijn oeuvre, zoals bv. in Chinmoku, waarin een zeventiende-eeuwse priester centraal staat, of in Obakasan, waarin de auteur de relatie tussen Jezus en Judas in een modern kleedje steekt. Met Het meisje dat ik achterliet (Watashi ga suteta onna) krijgen dan weer moraliteit en naastenliefde een prominente plek.
 
Het in 1964 verschenen werk vertelt de lotgevallen van de luie student Tsutomu Yoshioka, die zich in zijn jonge jaren laat kennen als een kerel met weinig normbesef. Niet alleen zijn (symbolische) persoonlijke hygiëne laat veel te wensen over; het is net zo erg gesteld met zijn geestelijke hygiëne. Door een dringend geldgebrek neemt hij klusjes aan van een immigrant met twijfelachtige bedoelingen. Klusjes, waarbij het allemaal draait om goedgelovige mensen te duperen. Maar dat is voor Yoshioka geen bezwaar. Met even weinig schroom handelt hij in zijn vrije tijd, wanneer hij het naïeve meisje Mitsu tot seks dwingt en haar vervolgens ijskoud laat vallen.
 
Jaren later werkt Yoshioka hard aan zijn carrière in een kleine onderneming. Qua karakter is hij nauwelijks veranderd. Door middel van bluf, leugens en uitgekiende strategieën probeert hij sociaal en economisch hogerop te geraken en laat een spoor van emotionele vernieling achter.
 
De situaties en achtergronden van Het meisje dat ik achterliet zijn inderdaad tekenend voor de naoorlogse jaren in Japan, een tijd van armoede waarin heel wat mensen normen opzij zetten om aan de penibele situatie te ontsnappen. Qua opzet lijkt het boek dan ook op een bildungsroman, met als enige verschil dat protagonist Yoshioka zó egoïstisch is, dat er bij hem geen morele of intellectuele groei lijkt plaats te vinden. Hier en daar moet Shusaku Endo iets te vaak beroep doen op ingelaste toevalligheden om zijn verhaal verder te stuwen waardoor het aan geloofwaardigheid inboet. Op zich is dat niet erg, per slot van rekening moet het werk het hebben van de spanning tussen moraliteit en amoraliteit; de plot en de rechtlijnige manier waarop die zich ontwikkelt, bieden weinig mogelijkheden tot het verrassen van de lezer.
 
De boodschap is natuurlijk universeel, maar de brave uitwerking en het wegvallen van de historische context waarin het verhaal zich afspeelt, maken dat Het meisje dat ik achterliet niet meteen een urgent werk is. Hoe dan ook doet het altijd plezier om een nog niet eerder vertaald werk te zien verschijnen van een auteur die toch tientallen jaren lang hoog aanzien genoot.  
 
Shusaku Endo: Het meisje dat ik achterliet, Van Oorschot, Amsterdam, 2019, 276 p. ISBN 9789028282193. Vertaling van Watashi ga suteta onna door Maria Smolders. Distributie Elkedag Boeken

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri