Nederlands proza

BOEKEN NR. 8, SEPTEMBER 2019

Robbert Welagen: Antoinette

door Carl De Strycker

Na de gesmaakte politieroman Nachtwandeling (Nijgh & Van Ditmar 2017), die tegelijk een parodie op het literaire wereldje was, komt Robbert Welagen met een intimistische novelle: Antoinette. Het titelpersonage is de echtgenote van de verteller. Hij heeft alle contact met haar verloren en hoopt haar vandaag terug te zien in het thermaalbad van Boedapest, de stad waar ze elkaar leerden kennen. Omdat ze niet komt opdagen, gaat hij alleen zwemmen, dineert uitgebreid en laat zich masseren. En ondertussen speelt de herinnering aan hun relatie zich als een film voor zijn ogen af.  
 
Ze ontmoeten elkaar in een kledingwinkel in Boedapest, waar ze tot elkaars verrassing allebei Nederlands blijken te spreken en Antoinette hem een hemd laat passen met de smoes dat ze het voor haar broer wil kopen. Als hij het uittrekt, kussen ze; het is een coup de foudre. Ze beleven romantische dagen, gaan terug naar Nederland, trouwen en willen graag een gezin stichten, maar daar loopt het fout: Antoinette raakt niet zwanger. Onderzoeken, hormonenbehandelingen, ivf, experimentele therapieën – het blijft allemaal zonder resultaat.  
 
Langzaam maar zeker zet dat druk op de relatie: seks wordt doelmatig in plaats van plezierig, hij voelt zich niet meer om zichzelf gewaardeerd, zij vindt dan weer dat hij zich te snel neerlegt bij een voldongen feit, ze maakt zichzelf verwijten en vervalt in depressieve buien. Als hij een slippertje maakt en zij dat ‘begrijpt’, en zelfs niet eens kwaad wordt wanneer hij dat opbiecht, breekt er iets.
 
Niet veel later kondigt Antoinette aan dat ze er een maand tussenuit wil. Zonder hem, welteverstaan. Ondanks zijn aanvankelijke onbegrip biedt hij haar die vrijheid in de veronderstelling dat een time out hun huwelijk kan redden, maar als ze plots en zonder afscheid vertrekt, voelt hij de eerste barsten. Ze wil zo min mogelijk contact, komt eerst in een gemeenschap in Spanje terecht, en in plaats van na een maand terug te keren, reist ze verder naar Afrika waar ze zich wil inzetten voor gewonde dieren. Ze drijft letterlijk steeds verder van hem weg en een brief vol verwijten leidt uiteindelijk tot de definitieve breuk.
 
Dat alles herbeleeft de man als hij zich in het warme water van het bad begeeft, een duidelijk symbool voor de terugkeer naar de baarmoeder. De hele behandeling in de thermen helpt hem van zijn overgevoeligheid af die hij blijkbaar heeft, want allerlei details herinneren hem constant aan zijn kinderloosheid en aan Antoinette, die ondanks haar afwezigheid voortdurend lijkt op te duiken. De massage brengt letterlijk ontspanning, want de pijn die zijn onderrug teistert, wordt weg gekneed; op symbolisch niveau zorgt ze de uitdrijving van de negatieve gevoelens en voor aanvaarding. Door naar de oorsprong terug te keren – van de relatie, van het leven – en dankzij het vertellen van zijn persoonlijke tragedie (want dat is wat hij voor zichzelf doet) raakt de man gelouterd en kan hij na deze symbolische wedergeboorte zijn leven verderzetten of aan een nieuw leven beginnen.

Daarmee heeft dit boek een wel erg opzichtige freudiaanse structuur, maar het neemt niet weg dat Welagen heel invoelend de pijn beschrijft van de onvervulde kinderwens en erg mooi het gevoel van melancholie (ook al een sleutelbegrip bij Freud) weet op te roepen. Antoinette: een kleinood.
 
Robbert Welagen: Antoinette, Nijgh & Van Ditmar, Amsterdam 2019, 111 p. ISBN 9789038807430. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri