Poëzie

BOEKEN NR. 9, OKTOBER 2019

Lucienne Stassaert: Intermezzo

door Dirk De Geest

Lucienne Stassaert is op haar tachtigste actiever dan ooit. Daarbij probeert ze niet enkel nieuw plastisch en literair werk voor te stellen, ze is volop bezig met een soort van stand van zaken. Zopas verscheen het derde deel van haar Souvenirs, herinneringen en associaties die betrekking hebben op de belangrijke ontmoetingen en gebeurtenissen in haar leven. Die korte teksten memoreren ook mensen die in het leven van de auteur een onuitwisbare indruk hebben nagelaten, zowel in positieve als in negatieve zin.
 
In feite is Intermezzo een soort van poëtische pendant van dat jongste autobiografische geschrift. De gedichten die hier verzameld worden, maken overigens bij momenten een prozaïsche indruk doordat ze nogal meditatief van aard zijn. Tegelijk echter hanteert Stassaert nog steeds de indrukwekkende, haast surrealistisch aandoende beeldspraak die haar werk al decennialang kenmerkt; de invloed van de beeldende kunstenares wordt met de jaren zelfs sterker.  
 
In zeven reeksen roept de dichteres haar leven op en dat van enkele mensen uit haar omgeving. Zo is er een cyclus rond het overlijden van Henri-Floris Jespers, een van haar intiemste vrienden. Zijn dood wordt opgeroepen in schrijnende beelden. Er is niet enkel sprake van het gaandeweg ontbreken van lucht en adem, de aristocratische dichter-criticus wordt ook opgeroepen in zijn laatste momenten als een god die van zijn voetstuk is gevallen: het is een ontluisterend maar tegelijk hartstochtelijk portret waarin Stassaert op haar best is.  
 
Ook de gedichten uit ‘Stabat mater’ ademen zo’n intensiteit: hoewel de moeder allang is overleden, blijft zij als een schaduw het leven van haar dochter beheersen. Veel is daarbij ongezegd gebleven, en het valt op hoe Stassaert haar poëzie gebruikt in een poging om over de grenzen heen de ander te bereiken. Dat gebeurt eveneens, maar dan op een bijzonder kritisch-schampere manier in de reeks die ze wijdt aan haar ex-man, een kunstenaar wiens naam ze weigert in de mond te nemen (ook in de aangrijpende bladzijden die ze aan hem besteedt in Souvenirs). Hun relatie beschrijft ze als een niets ontziende machtsverhouding waarin de vrouw enkel als een middel wordt gebruikt en naderhand weggeworpen.
 
Het mag duidelijk zijn, de dichteres Stassaert keert in haar recentste bundel vaak terug naar het verleden. Daarnaast zijn er echter ook enkele afdelingen waarin ze haar eigen ‘stand van zaken’ registreert. De wil is weliswaar onaangetast maar het lichaam doet niet langer mee. De aftakeling van de ouderdom wordt opgeroepen in indringende beelden. Daardoor wordt deze bundel een intermezzo maar tegelijk ook een soort van testament, een vooruitblik naar het levenseinde. De dood verschijnt daarbij in gepersonifieerde vorm: hij is bij momenten een verlossende bondgenoot, maar blijft toch vooral een geduchte tegenstrever. Op die manier heeft Lucienne Stassaert alweer een bouwsteen toegevoegd aan een oeuvre dat stilaan ‘klassieke allures’ heeft gekregen. Een carrièreprijs lijkt onderhand wel op zijn plaats, waar wachten al die jury’s nog op?
 
Lucienne Stassaert: Intermezzo, P, Leuven 2019, 60 p. : ill. ISBN 9789492339850

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri