Tentoonstelling
Crossroads: Reizen door de Middeleeuwen
door Kris van Zeghbroeck
Nog tot 29
maart 2020 loopt in het Museum Kunst & Geschiedenis (Jubelpark, Brussel) de
expo Crossroads. Reizen door de Middeleeuwen. Deze reizende tentoonstelling
liep oorspronkelijk in het Allard Pierson Museum (Amsterdam) en was later te
zien in het Byzantijns en Christelijk Museum (Athene) en het LVR-LandesMuseum
(Bonn).
Traditioneel
worden de vroege middeleeuwen (ca. 300-1000 na Christus) in West-Europa geduid
als een donkere periode (the Dark Ages), een tijd van inertie en achteruitgang.
In de praktijk vertoonden de late oudheid en de vroege middeleeuwen meer
overeenkomsten met de huidige, moderne wereld dan je op het eerste zicht zou vermoeden:
‘Volksverhuizingen over lange afstanden, nieuwe politieke structuren,
klimaatverandering, religieuze conflicten, verschuivende markten, …’
De motor is het verval van het almachtige Romeinse Rijk met onder meer opvolgerstaten van Franken, West- en Oost-Goten, dat ruimte liet voor grote volksverhuizingen van verschillende culturen en volkeren die een belangrijke impact hadden op de vorming van het Europese lappendeken. De Europese inval van een confederatie van euraziatische nomaden (Hunnen) hertekende voortdurend de landkaarten. Dit leidde onvermijdelijk tot culturele
uitwisseling en intensieve onderlinge contacten tussen volken.
Van het huidige Ierland tot Egypte, van Spanje tot Griekenland en van de Lage Landen tot Hongarije kunnen we vandaag uitwisselingen en contacten (reizen, handel (goederen, kunst, kennis en vaardigheden), diplomatie en gewapende
conflicten...) traceren op basis van historische bronnen en artefacten. 'Diverse
voorwerpen, van Merovingische sieraden tot perkamentmanuscripten met
runenschrift en van gouden munten van Byzantijnse keizers tot Koptisch textiel
met verbluffende kleuren en motieven, onthullen deze culturele uitwisseling'.
De Brusselse tentoonstelling Crossroads voorziet gratis een eigen educatieve 'reisgids' doorheen de middeleeuwen. Een roadmap rond begrippen als Rome, kennis, oorlog, connectiviteit, geloof en het leven na de dood. De gelijknamige wetenschappelijke en ruim geïllustreerde catalogus naar aanleiding van de Nederlandse tentoonstelling, groepeert een aantal essays rond 'Diversiteit', 'Connectiviteit' en 'Vroegmiddeleeuws Europa
nu'. Een tiental reisverslagen van reizigers uit de vroege middeleeuwen worden gepaard aan een twintigtal diepgravende inzichten uit wetenschappelijk onderzoek waarin de voorwerpen van de expo geduid worden. Crossroads is in meerdere opzichten een virtuele reis die bijblijft.
Crossroads : Reizen door de Middeleeuwen 300-1000 n. Chr., WBooks Zwolle, 2017, 207 p. : ill. ISBN 9789462582231. Distributie Pelckmans Uitgevers 
deze pagina printen of opslaan