Fotografie
In de schaduw van tirannie: De fotografie van Edith Tudor-Hart
door Kris van Zeghbroeck
De Brits-Oostenrijkse fotografe Edith Tudor-Hart (1908-1973)
werd in Wenen geboren als Edith Suschitzky. Ze stamt uit een joodse,
socialistische familie, wat aan de basis lag van haar communistische engagement
en haar activiteiten als spion voor de Sovjet-Unie. Ze studeerde fotografie aan
het Bauhaus (Dessau) van Walter Gropius en zag fotografie als een instrument om
haar politieke ideeën via de kunst te verspreiden. Als activist portretteerde
ze het overschaduwde Weense straatleven van begin jaren dertig in het spoor van
de Oostenrijkse arbeidersfotografie. Ze trouwde met Alex Tudor-Hart, een arts
uit een radicale en artistieke familie, om aan vervolging van het
nationaalsocialisme te ontsnappen.
Onder druk van het opkomende nazisme vluchtte het echtpaar
naar Londen. Daar werkte Edith voor bladen als The Listener en The Social
Scene, met documentaire fotografie over onder meer de vluchtelingen van de
Spaanse Burgeroorlog en de industriële verloedering. Eind jaren dertig
verschoof haar aandacht naar de nood aan sociale voorzieningen en de zorg voor
mindervalide kinderen. De schizofrenie die haar zoon Tommy ontwikkelde na de
scheiding van haar man, speelde mogelijk een rol bij deze evolutie.
Het oeuvre van Edith Tudor-Hart is terug te vinden in de
National Gallery (Londen) en de National Galleries of Scotland (Edinburgh).
Daar liep in de lente van dit jaar de tentoonstelling ‘In the Shadow of
Tyranny’, die nu als ‘Im Schatten der Diktaturen’ in het Wien Museum (Wenen)
loopt tot begin 2014, om daarna naar Berlijn (Das Verborgene Museum) te
verkassen.
De gelijknamige catalogus heeft aandacht voor haar werk in
zowel Oostenrijk als Groot-Brittannië. Er wordt ingezoomd op de context van de
verschillende hoofdstukken in haar zwart-witfotografie, met niet allen
paginagrote afbeeldingen, maar ook kleine voorbeelden van fotoreeksen in
publicatie. Ook het belang van Edith Tudor-Hart voor de arbeidersfotografie in
Oostenrijk en het Verenigd Koninkrijk, en de (postume) aandacht voor haar werk,
komen hier aan bod.
Voor haar oeuvre maakte Edith Tudor-Hart gebruik van een
middenformaatcamera die ze van op heuphoogte hanteerde, wat maakt dat ze zonder
belemmering met haar onderwerpen kon communiceren. Dat ligt mee aan de basis
van de directe stijl waarmee Tudor-Hart haar onderwerpen in beeld brengt, met
een hoog gehalte aan realisme en een bijzonder oog om de heersende tijdgeest te
duiden. Dat maakt dat haar politiek geïnspireerde fotografie tevens staat voor
documentaire fotografie van de bovenste plank.
Edith Tudor-Hart: Im Schatten der Diktaturen, Hatje Cantz Ostfildern,
2013, 151 p., ill. ISBN 9783775735667
deze pagina printen of opslaan