Vertaald proza

BOEKEN NR. 3, MAART 2020

Urs Faes: Tijd tussen de jaren

door Carl De Strycker

Tijd tussen de jaren is, hoewel er ‘roman’ op het kaft prijkt, toch eerder een novelle – een klein boekje, maar tegelijk groots en indringend. Het ziet er haast net zo uit als de oorspronkelijke Duitse uitgave, die verscheen in de Insel Bücherei – wie de typische vormgeving van die reeks herkent, waarin korte teksten voor fijnproevers worden gepresenteerd, weet dus eigenlijk al voordat hij of zij een bladzijde gelezen heeft dat dit een kleinood moet zijn.  
 
Een man keert na vele jaren in het buitenland terug naar zijn geboortedorp in het Zwarte Woud. Hij is ziek en wil nog één keer zijn broer spreken. Het is de periode tussen kerst en Driekoningen, de zogenaamde Raunächte (zoals de oorspronkelijke titel luidt) waarin – het is de donkerste tijd van het jaar – de boze geesten verschijnen, en het heeft flink gesneeuwd. Plaats en tijd (en de Duitse titel) maken duidelijk: hier moet een duivel uitgedreven; hier zal iemand met zichzelf in het reine proberen te komen. Hij huurt een kamer in een pension, waar de waard hem herkent en vertelt over wat er in zijn afwezigheid is gebeurd; daarnaast maakt hij lange wandeltochten. Dat alles zorgt ervoor dat herinneringen worden opgeroepen: aan zijn moeder, die de geesten met kruidengeuren trachtte te verdrijven; aan zijn broer, met wie hij het goed kon vinden tot zijn ouders beslisten dat niet hij als eerstgeborene, maar zijn broer de boerderij zou overnemen. Dat die ook meteen zijn lief inpikte was de vernedering te veel – de man wilde tabula rasa maken door uit zijn eigen leven te vertrekken. Maar nu hij stervende is, keert hij terug om alles op een rijtje te krijgen.  
 
Aan de hand van zijn herinneringen kan de lezer reconstrueren wat er is gebeurd, maar voor het hoofdpersonage is dit ook een manier om zijn eigen leven te overschouwen en het vervolgens te kunnen afsluiten. Hoe, dat is niet duidelijk: wil hij de openstaande rekening met zijn broer vereffenen of wil hij zich verzoenen? Als hij ijlend in bed ligt, hoort hij de trap kraken en de deur opengaan. De laatste woorden van de tekst zijn de namen van de beide broers die onder elkaar geplaatst worden. En dan niets meer.
 
Tijd tussen de jaren
is een hoogst suggestieve vertelling, waarin meer sfeer getekend wordt dan dat er wordt verteld wat er aan de hand is. In stukjes en brokjes kom je het trauma van de hoofdfiguur te weten, maar het is toch vooral aan de omgeving dat je zijn gevoelens kan aflezen. Faes, die een meester is in natuurbeschrijvingen, slaagt erin om je, ondanks het feit dat er eigenlijk niets gebeurt, aan je stoel gekluisterd te houden. Een klein boekje dat een krachtige leeservaring oplevert.
 
Urs Faes: Tijd tussen de jaren
, De Bezige Bij, Amsterdam 2019, 80 p. ISBN 9789403173801. Vertaling van Raunächte door W. Hansen. Distributie Standaard Uitgeverij 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

Dius

Stefan Hertmans

Kruisende lijnen

Junichiro Tanizaki

Memoires van een kip. Een Palestijnse fabel

Ishaq Musa Al-Husseini

We moeten ‘misschien’ blijven denken

Esther Jansma

Wij van de Ripetta

Thomas Lieske

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 10, DECEMBER 2024

De wens, of Het ware verhaal van Titi en Tony

Tereza Horvathova , Michaela Kukovicova (ill.)

Het is rood en rond…

Jan Jutte

Ludas en Bontje

Jan Paul Schutten, Sanne te Loo (ill.)

Wie heeft Steef opgegeten?

Susannah Lloyd, Kate Hindley (ill.)

Wij, ervoor en erna

Jenny Valentine

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri