Vertaald proza
BOEKEN NR. 7, JULI 2020
Natsume Sōseki: De poort
door Jo Vanderwegen
Na een eerdere vertaling in 2013 door Erika de Poorter van
de Japanse klassieker De poort
(1910), is er nu een tweede Nederlandstalige versie op de markt, deze keer van
de hand van vertaler Luk Van Haute. In deze modernistische roman vertelt
Natsume Sōseki
(1867-1916) het verhaal over een kinderloos echtpaar in Tokio dat besluit hun
neef in huis op te nemen. Dat gaat niet zonder moeilijkheden en het koppel Sosuke
en Oyone lijken in hun geïsoleerde bestaan steeds meer te vervreemden van
elkaar. Uiteindelijk zoekt Sosuke zijn heil in de Engakuji-tempel in Kamakura
en tracht via meditatie tot een hoger inzicht te komen.
Hoewel we vandaag zouden kunnen
zeggen dat we te maken hebben met een ‘trage’ roman die vooral bestaat uit de
innerlijke troebelen van Sosuke, boeit De
Poort door zijn sfeerschepping en het invoelend vermogen van de auteur. Zowel
de karakters van Sosuku – toegewijd aan zijn werk, verplicht aan de familie-eer
– als Oyone – de echtgenote die thuis de touwtjes in handen heeft en vooral
onderdanigheid toont aan haar echtgenoot – waren kenmerkend voor de toenmalige Japanse
maatschappij. Sōseki brengt in zijn roman ook het dilemma naar voren
tussen gehoorzaamheid aan het verwachtingspatroon van familie en maatschappij
en de wil een eigen inbreng in het leven te hebben. Bovendien beschrijft hij
dit alles in de meest poëtische beelden als ‘Hoog boven hun hoofden hing koel
de Melkweg’, ‘ze waren dan wel familie, op hun huizen schenen verschillende
zonnen’ en ‘Als de kou niet langer draaglijk was, haalden ze warmte uit hun
omhelzing.’
Waar
de vertaling van Erika de Poorter in de serie De Japanse Bibliotheek (van de
uitgeverij HaEs producties) zich vooral richtte op de roman zelf, met hier en
daar een voetnoot, heeft de uitgave door literair platform Karakter
als doel een breder publiek aan te spreken. Het oogmerk van Karakter is dan ook
om jaarlijks enkele ondergesneeuwde klassiekers opnieuw onder de aandacht te
brengen. Hoewel Sōseki in Japan nog steeds tot de belangrijkste auteurs
behoort, en ook in het Nederlands net een herdruk verscheen van de
oorspronkelijke vertaling van Erika de Poorter (inmiddels overleden), is bijkomende
aandacht voor de Japanse literatuur natuurlijk meer dan welkom. Beide
vertalingen zijn vlot leesbaar, het zijn slechts nuances die verschillen in de
Nederlandse tekst.
Waar termen, gebruiken of eventueel Japanse karaktertekens verdere uitleg
nodig hebben, worden die aan de hand van een verklarende woordenlijst gegeven. De
nieuwe uitgave van Karakter bevat als extra een nawoord van Luk Van Haute zelf,
waarin hij naast het leven van de auteur en diens wereld ook zijn eigen
ervaringen beschrijft over zijn bezoek aan de Engakuji-tempel in Kamakura. Dit essay
verscheen tevens op de website van uitgeverij Karakter.
Dat De poort bij een jong en nog relatief onbekend uitgeversplatform
verschijnt is, aldus Van Haute zelf, te danken aan de laksheid van het grotere
Lebowski, dat hem jaren geleden wel vroeg om vertalingen van het werk van
Natsume Sōseki,
maar later niets meer deed met de manuscripten. Hoe dan ook, De poort blijft
een magistraal werk, in het Nederlands vertaald tot een soepel leesbare,
gevoelige roman die de tijd met glans heeft doorstaan.
Natsume Sōseki: De poort, Karakters, Antwerpen
2020, 326 p. ISBN 9789460018503. Vertaling van Mon door Luk Van Haute.
Distributie Elkedag Boeken
deze pagina printen of opslaan