Vertaald proza

BOEKEN NR. 10, NOVEMBER 2020

Kiran Millwood Hargrave: De vrouwen van Vardø

door Kris van Zeghbroeck

Het eiland Vardøya in de Barentszzee grenst aan het uiterste noordoosten van Noorwegen, boven Finland, met zicht op de Russische kust. De culturele diversiteit van het Noorse eiland werd traditioneel gekleurd door Noren, Samen en Finnen. Vandaag is het eiland verbonden via een zeetunnel en ‘snelweg’ (E75) met Europa tot in Kreta, maar het was eeuwenlang een zeer moeilijk te bereiken uithoek van Noorwegen.

Wel is het eiland van strategisch belang, getuige het Vardøhus-fort, dat sinds het begin van de veertiende eeuw bestaat. Dat maakte van het daarrond gegroeide vissersdorp Vardø een handelspost met Rusland en een administratief centrum waar recht gesproken werd in Finnmark. Zo werd Vardø een opvallende Scandinavische brandhaard van de zeventiende-eeuwse heksenvervolging.

Honderdveertig rechtszaken en negentig heksenverbrandingen eisten een bijzonder hoge tol. Ze pasten voor een groot deel in de onderdrukking van de (semi-nomadische) Samen, maar ook Noorse vrouwen werden het slachtoffer. Vandaag is het Steilneset Memorial (zie beneden) op Vardøya een stille getuige van het historische leed: een in textielcocon gevatte, spits toelopende loopbrug met kleine verlichte vensters voor elk slachtoffer, waarop een glazen door ‘rechters’ gespiegelde martelkamer aansluit.

De Britse jeugdauteur, dichter en toneelschrijver Kiran Millwood Hargrave gebruikte de historische achtergrond van de heksenprocessen in Vardø uit 1621 voor haar historische roman The Mercies (2020, De vrouwen van Vardø). Wanneer op kerstavond 1617 een plotse allesvernietigende storm de hele vissersvloot opslokt, blijven enkel nog vrouwen over op het eiland. Naar best vermogen passen die zich aan om te overleven en in het levensonderhoud te voorzien.

Enkele jaren later landt de streng gelovige beambte Absolom Cornet op het eiland, met als opdracht de ‘natuurlijke orde’ te herstellen. De gemeenschap van sterke onafhankelijke vrouwen is in zijn ogen een goddeloze plek doordrongen van het satanische kwaad. Ursa, de jonge, stedelijke bruid van Cornet is sterk onder de indruk van de vrijgevochten vrouwen en sluit vriendschap met de jonge Maren Magnusdatter, die in de kerststorm haar vader, broer en verloofde verloren heeft.

Afwisselend treden beide vriendinnen op als verteller van een verhaal dat inzet op sterke vrouwelijke personages die runen, poppen en talismannen uit de cultuur van de Samen vermengen met christelijke rituelen. De patriarchale maatschappij heeft de macht om hun samenleving te ontwrichten, maar die onderdrukkende macht getuigt in de eerste plaats van de angst van mannen voor zelfredzame vrouwen.

Kiran Millwood Hargrave: De vrouwen van Vardø, Orlando, 2020, 335 p. ISBN 9789493081628. Vertaling van The Mercies door Mijke Hadewey van Leersum. Distributie Elkedag Boeken 





deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri