Poëzie

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2021

René Smeets: Alles gestolen. Gedichten. Een handvol verzen à la Hans Magnus Enzensberger

door Dirk De Geest

René Smeets is sinds jaar en dag bekend als bloemlezer, maar misschien nog meer als vertaler van het werk van de Duitse reus Hans Magnus Enzensberger. Recent publiceerde hij nog een uitvoerige selectie uit diens werk bij het Gentse Poëziecentrum (Zonder papieren), voorzien van een voortreffelijk inleidend essay. 

Bij uitgeverij P in Leuven debuteert Smeets nu ook als dichter. Dat is althans een versie van de feiten. De dichter zelf noemt zijn debuut immers Alles gestolen, wat programmatisch wijst op zijn eigen gebrek aan originaliteit of liever zijn poging om iets anders te brengen dan intieme bedenkingen in een zogenaamd unieke stijl. Hij verbindt integendeel zijn eigen teksten letterlijk met die van Enzensberger, door te willen schrijver ‘over’, ‘voor’ en ‘à la manière d’’ Enzensberger. De meeste gedichten kan men inderdaad beschouwen als variaties op en bewerkingen van reeds bestaande Duitse gedichten. 
 
Die transformaties zijn erg verschillend van aard. Soms varieert de ‘nieuwe’ dichter subtiel een vers van Enzensberger en tilt het zo naar een nieuwe tijd. Op andere ogenblikken maakt hij vooral gebruik van frasen en motieven om een soort van eigen combinatie tot stand te brengen. De resultaten van dat puzzelwerk (het gaat inderdaad om de dichter als maker en niet zozeer om de dichter als ziener) zijn erg wisselend van aard, en vanzelfsprekend zullen vooral lezers van het werk van Enzensberger her en der glimlachen bij het herkennen van teksten. Een typisch voorbeeld van die werkwijze is het gedicht met de titel ‘Apocalyps’. Waar Enzensberger in zijn gelijknamige gedicht een Italiaanse renaissanceschilder oproept, maakt Smeets een portret van de jonge Duitse dichter die op Cuba aan zijn meesterwerk schrijft. De woorden van het oorspronkelijke gedicht zijn onmiskenbaar aanwezig in de nieuwe versie, maar die is veel eigentijdser en nadrukkelijk biografisch. Dat gebeurt in nogal wat verzen van deze bundel.
 
Dit is geen grote poëzie, maar een bescheiden bijdrage van een uitmuntend vertaler. In die zin hoeft het niet te verbazen dat de toon van deze bundel vrijwel perfect zit, met de typische vermenging van beelden en stijlen zoals wij die in het werk van Enzensberger terugvinden. Naast die nauwgezette bewerkingen zijn er overigens ook verzen waarin de Vlaamse dichter vrijuit zijn gang gaat, met veel gevoel voor taalelegantie en ironie. Deze teksten passen vanzelfsprekend goed bij het geheel, maar tegelijk doen zij vermoeden dat wij binnenkort wel meer oorspronkelijk werk van René Smeets mogen verwachten. 
 
René Smeets: Alles gestolen. Gedichten. Een handvol verzen à la Hans Magnus Enzensberger, P, Leuven 2020, 60 p. ISBN 9789493138131 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri