Poëzie

Herman Leenders: Dat is wij

door Dirk De Geest

Dat is wij is de vijfde dichtbundel van Herman Leenders over een periode van twintig jaar. Je kan de dichter bijgevolg moeilijk van overhaasting beschuldigen. Dat gestadige ritme heeft allicht te maken met de sterk autobiografische inslag van zijn gedichten. Daardoor doen deze verzen meteen vertrouwd aan, de lezer herkent er zijn/haar eigen preoccupaties is, en ze spreken meteen aan. Tegelijk echter leidt dit ertoe dat Leenders erg onmodieus verschijnt. Zijn gedichten zijn haast klassiek van vorm en stijl. Hij schrijft weliswaar literatuur en hanteert daartoe het nodige arsenaal aan stijlgrepen, maar tegelijk gaat het hem niet om talige vervreemding of verregaande experimenten, maar om het overbrengen van emoties en ideeën bij de lezer. Zijn poëzie is in de eerste plaats zelfanalyse.  

In dit geval domineert de breuk met de geliefde en het onvermogen om daarmee ‘neutraal’ en ‘gewoon’ om te gaan. Vooral in de eerste helft van deze bundel leidt dit tot een overdaad aan ongetwijfeld oprechte gevoelens, die echter de poëtische stilering in de weg staan. De dichter werkt weliswaar met contrasten, met ironie en verrassing, met herhalingen, maar uiteindelijk blijven sommige verzen niet meer dan elegant proza, waarin de poëtische verdichting en meerwaarde ontbreekt. Leenders’ eerdere werk is niet onterecht vergeleken met het werk van Herman de Coninck, maar hier mist hij toch vaak de subtiliteit en de indirecte suggestiviteit van zijn leermeester.  
 
Het retorische talent van de dichter komt daarentegen veel beter tot zijn recht in de minder rechtstreeks persoonlijke gedichten. Hier toont Leenders zich een uitzonderlijk waarnemer, die vol empathie personages en scènes weet op te roepen. Haarscherpe details, goed gekozen informatie zorgen ervoor dat de regels bij de lezer ingeprent worden. Toch valt op hoe Leenders ook hier scherper uit de hoek komt dan in zijn vroegere werk: kritische en schampere opmerkingen creëren meermaals bewust een dissonant in wat een idyllisch portret lijkt te worden. Dat is wij is een bundel van het afscheid, van het verlies van de onschuld, van de leeftijd. Het is niet Leenders’ beste werk, maar de bundel bevat wel een aantal gedichten die het herlezen meer dan waard zijn.
 
Herman Leenders: Dat is wij, De Arbeiderspers, Amsterdam 2013, 66 p. : ill. ISBN 9789029587938
 
Oorspronkelijk verschenen in De Leeswolf 2013 

deze pagina printen of opslaan