Vertaald proza

BOEKEN NR. 3, MAART 2021

Roberto Camurri: De naam van de moeder

door Inge Lanslots

‘Voor mijn vader en voor haar, mijn moeder’ Zo luidt de enigszins mysterieuze opdracht van Roberto Camurri’s De naam van de moeder. Die opdracht wordt voorafgegaan door twee citaten uit songs, waarin rusteloze vrouwen geportretteerd worden, en de betekenis ervan zal pas op het einde van de roman ten volle duidelijk worden. Het moet meteen gezegd worden: de auteur verwijst hierbij niet naar zijn eigen moeder maar naar de moederfiguur in de roman. Hoewel die al heel snel uit het beeld verdwijnt, is ze paradoxaal toch prominent aanwezig, ook al krijgt ze geen naam.    

Niet lang na de geboorte van Pietro is zijn moeder immers met de noorderzon vertrokken, waardoor haar partner Ettore alleen instaat voor de opvoeding van hun zoon. Ettore is een zwijgzame, strenge en hardwerkende vader met wie Pietro moeilijk kan communiceren. Pietro is zelf even gesloten en hij ontvlucht zijn ouderlijke huis én het saaie Fabbrico, dat ook de setting was voor Camurri’s debuut De menselijke maat. Pietro keert echter terug en, zodra hij vader wordt, beseft hij dat hij de herinneringen aan zijn moeder niet langer uit de weg kan gaan. De vrijmoedige Gaia, met wie hij enkele wilde nachten zal beleven, drijft hem er onrechtstreeks toe zijn afwezige moeder te doorgronden, misschien wel omdat Gaia even ongebonden lijkt. Via een foto, wat dagboekaantekeningen en kaarten speurt hij naar haar naam en haar persoonlijkheid. Vraag is of hij verder raakt dan zijn vader voor wie ze altijd haar gevoelens verborgen hield.
 
Anders dan in zijn eersteling brengt Camurri met De naam van de moeder geen caleidoscopische vertelling over een mislukte relatie, maar laat hij zijn verteller episodisch inzomen op het leven van Pietro. Hiermee ambieert hij zich te etaleren als een volwaardige romancier, maar de fragmentarische biografie – een bewuste keuze, zo gaf Camurri aan in verschillende interviews – zorgt voor een wat schetsmatige uitwerking van de personages. Als lezer blijf je wat op je honger zitten, maar word je anderzijds wel getriggerd door de vele zintuiglijke beschrijvingen en de schaarse dialogen. Dat was ook al zo in De menselijke maat en opnieuw hanteert Camurri een ontwapenende en nevenschikkende schrijfstijl, waardoor niet alleen het vertelritme hoog ligt maar dat je ook bij de les houdt omdat je zelf verbanden moet leggen.  
 
‘En dan komt Ettore overeind, hij gaat op het matras zitten, het gehuil van Pietro kruipt langs de muren van de gang om daar in hun slaapkamer tot uitbarsting te komen; hij leunt met zijn ellebogen op zijn knieën, laat zijn gezicht tussen zijn handen zakken, wrijft er krachtig overheen, hij is nog moe, heeft het idee dat hij amper heeft geslapen. Zo blijft hij een paar tellen stil zitten, hij wil haar stem weer horen, weer die fluistering horen. Hij draait zich niet naar haar toe om haar met zijn ogen te zoeken, hij steekt niet zijn handen uit, hij blijft stil zitten wachten, terwijl Pietro maar blijft huilen, harder nu; haar stem komt niet, Ettore stelt zich voor hoe ze daar ligt, opgerold, ongekamd, stuurs, hij ziet haar voor zich, mooi, boos, verfomfaaid en geurig, hij ziet haar voor zich met de vouwen van het hoofdkussen in haar wang.’
 
In het afsluitende hoofdstuk van de ‘bitterzoete roman’ herschrijft Camurri overigens bovenstaande beginscène, waarin vader Ettore liefdevol opstaat voor zijn huilende zoon, wat Pietro ook doet voor zijn baby. De cirkel lijkt rond, maar wacht Pietro geen andere (betere?) toekomst met Miriam, de moeder van zijn kind?
 
Roberto Camurri: De naam van de moeder, De Bezige Bij, Amsterdam 2021, 224 p.  
Vertaling door Manon Smits. ISBN 9789403116013. Distributie Standaard Uitgeverij

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri