Nederlands proza

BOEKEN NR. 7, SEPTEMBER 2021

Bruno Vanspauwen: Bubbel

door Jooris van Hulle

Met de ervaring die hij opdeed binnen de reclamewereld had Bruno Vanspauwen voldoende stof voorhanden om zijn roman Bubbel te schrijven. De bubbel uit de titel verwijst op een directe manier naar de campagne die binnen de verhaalplot wordt opgezet rond Chew Inc. Europe, wereldwijd een topspeler waar het de productie en de verkoop van kauwgom betreft. Daarnaast houdt de titel ook een allusie in op de ‘bubbel’ van de reclamewereld: het komt er in de eerste plaats op aan een wereld van illusies te scheppen, waarbinnen de consument zonder dat hij erbij gaat nadenken, het product blindelings gaat aankopen. Reeds in het openingshoofdstuk wordt duidelijk waar het in wezen om draait:

‘De wereld is één gigantische verzameling van bankrekeningen. […] En wat is nu de bedoeling? Zo veel mogelijk geld van andere bankrekeningen op die van ons krijgen.’

Dixit de CEO van Chew Inc., die daarmee zonder omwegen de opdracht omschrijft waar Frank Lamarck als ‘vice president marketing’ mee aan de slag kan. Die zal het reclamebureau van Artman inschakelen om een en ander op poten te zetten.

In een rechttoe rechtaan vertelling die bijzonder vlot leest, maakt Bruno Vanspauwen duidelijk hoe de hele campagne wordt opgezet om de naam- en productbekendheid van Chew vorm te geven.

‘Opvallen, dat is doel nummer één’, weet Lamarck, ‘we leven in een wereld met zoveel prikkels dat je anders niet meer doordringt tot de consument.’

En Chew zal opvallen, de 360°-campagne die Artman ontwikkelt en waarbij zowat alle elementen uit de reclamewereld aan bod komen en alle wegen die zich aandienen, effectief worden betreden, slaat aan. Eén stelregel is hier van toepassing: ‘wie heeft wie het meest nodig? Daar komt het altijd op neer. Wie de ander het meest nodig heeft, zal het meest moeten betalen.’

‘Shockvertising’ , een samentrekking van ‘shock’ en ‘advertising’, zoekt de grenzen op van het ethisch aanvaardbare en moet voor de nodige ruchtbaarheid rond het product zorgen. Vanspauwen verwijst hier o.m. naar Benetton en de toentertijd – we schrijven de jaren 1980 -- spraakmakende reclamecampagnes die de naambekendheid naar een nooit geziene hoogte brachten. Artman zet zwaar in voor Chew Inc.: kranten kunnen er niet onderuit zich mee voor de kar te spannen, er komen door Chew gesponsorde tv-programma’s, de muziek- en filmwereld worden ‘gebubbeld’, tot en met de kunstscène, waarop onder het mom van grensverleggende hedendaagse artisticiteit kauwgominstallaties worden getoond. Waar de consument binnen het geheel blijft, daar wordt door de ‘leaders’ en presidenten en vice-presidenten en de hele sellingcrew (alles moet in het Engels, anders speel je niet mee in het wereldje) alleen aan gedacht in termen van omzet.

De verdienste van Bubbel zit hem dan ook hierin: Vanspauwen licht de kunstmatig opgezette bubbel van de reclamewereld door en dwingt de lezer, zij het desnoods maar voor even, stil te staan en na te denken bij alles wat ons op gouden schoteltjes wordt aangeboden.

Bruno Vanspauwen: Bubbel, Manteau, Antwerpen 2021, 237 p. ISBN 9789022337899. Distributie Standaard Uitgeverij

deze pagina printen of opslaan