Vertaald proza
BOEKEN NR. 8, OKTOBER 2021
Hikaru Okuizumi: De stenen getuigen
door Jo Vanderwegen
In thuisland Japan is Hikaru Okuizumi een gevierd
schrijver, met een vijftiental boeken op zijn conto. Vreemd genoeg waagde internationaal
bijna geen enkele uitgever zich aan vertalingen. Gelukkig brengt Van Oorschot
hierin verandering met een broodnodige herdruk van De stenen getuigen.
Het boek volgt
op een niet-lineaire manier de levensloop van boekhandelaar Manase. Hoewel hij
alles heeft om gelukkig te zijn, besteedt hij nagenoeg geen aandacht aan zijn
vrouw en twee zonen: Manase is immers een obsessieve amateurgeoloog, die al
zijn vrije tijd steekt in het verzamelen en prepareren van mineralen. Enkel
zijn oudste zoon, Hiroaki, kan het eenzelvige karakter van zijn vader
doorbreken wanneer hij op jonge leeftijd ook interesse toont voor de wereld van
mineralen. Net op het moment dat alles goed lijkt te komen, gebeurt er een
groot drama dat de wereld van het gezin op z’n kop zet.
Door middel van flashbacks wordt
duidelijk dat Manases obsessieve aard en mensenschuwheid veroorzaakt worden
door een onverwerkt oorlogstrauma, opgelopen tijdens de laatste oorlogsmaanden,
toen het Japanse leger op de door hen bezette Filipijnen verslagen werd door de
Amerikanen.
De
manier waarop Okuizumi heden en verleden in elkaar laat vloeien valt ronduit
meesterlijk te noemen: het is immers de vormelijke uitwerking van een van de
hoofdthema’s in het boek, de circulariteit van de tijd. Net zoals de materie
waaruit het zonnestelsel, de aarde en de mensen zijn opgebouwd, worden
gesteenten opnieuw gesmolten, gerecycleerd tijdens talrijke geologische
processen. Voor de geologen in het boek ligt dan ook de geschiedenis van het
heelal besloten in elk steentje, hoe onbeduidend dat ook lijkt. Die
boeddhistische gedachte krijgt vervolgens gestalte in terugkerende patronen of
in het door elkaar lopen van heden en verleden tijdens Manases hallucinaties.
Twee andere
belangrijke thema’s die Okuizumi aansnijdt, zijn enerzijds het onverwerkte
Japanse oorlogsverleden (zowel op individueel als maatschappelijk niveau) en
anderzijds het kritiekloos aanvaarden van wat hiërarchische structuren
beslissen. Maar het zou het leesplezier vergallen om te analyseren hoe precies de
auteur dit in De stenen getuigen aanpakt. Het zijn natuurlijk bij
uitstek Japanse thema’s, maar Okuizumi maakt ze toegankelijk voor een breed
publiek.
In
elk geval is de schrijver erin geslaagd van De stenen getuigen een
bijzondere leeservaring te maken, die op talrijke niveaus te beleven valt: een
(boeddhistische) reflectie op de aard van het leven, een maatschappijkritische
waarschuwing of een spannende thriller met een horrortrekjes. En dat op slechts
126 gebalde pagina’s. De stenen getuigen is een krachtige leeservaring
die nog lang nazindert.
Hikaru Okuizumi: De stenen getuigen, Van Oorschot,
Amsterdam 2021, 126 p. Vertaling van Ishi no raireki door Jacques Westerhoven.
ISBN 9789028211087. Distributie Elkedag Boeken
deze pagina printen of opslaan