Poëzie
BOEKEN NR. 9, NOVEMBER 2021
Stefaan Pauwels: Nog iets dat ik weet over jou
door Dirk De Geest
Stefaan Pauwels is een van de
dichters die debuteert via ‘De Zeef’, een project van onder meer Charles Ducal
en Roel Richelieu van Londersele om dichterlijk talenten te helpen en te
coachen bij de realisatie van hun dromen. De populariteit van het initiatief
staat buiten kijf, ook in een tijd waar cursussen in creatief en ander
schrijven welig bloeien. Recent is De Zeef daarom ook gestart met een
poëziereeks waarin debutanten de ruimte krijgen om zichzelf uitvoerig voor te
stellen.
Stefaan Pauwels is vooral een
dichter met een eigen toon. Zijn teksten balanceren vaak op de grens van proza
en poëzie, om het conservatief te benoemen. De auteur houdt zich niet meteen
bezig met de finesses van de stijl op miniformaat, met ritme, klank en enjambementen.
Wat hem vooral boeit, is de betekenis van woorden, de functie van herhalingen,
het understatement. Het zijn kwaliteiten die in de beste gedichten resulteren
in verrassende teksten waar de lezer geboeid de overwegingen van de auteur
volgt en toch aan het eind achterblijft met raadsels of een onverwacht inzicht.
In het gedicht met de titel ‘Max
Porter’ stelt de auteur zelf: ‘Als ik mezelf maar / genoeg herhaal, / word ik
waar.’. Daarmee is de inzet van zijn bundel treffend aangegeven. De dichter
gaat op zoek naar een positiebepaling, maar tegelijk is hij niet uitsluitend
gericht op zijn privégedachten. Vrijwel alle gedichten vertrekken van een blik
op de buitenwereld. Die ontmoetingen, waarnemingen, ervaringen vormen het
vertrekpunt voor wat men een gedachtenexperiment zou kunnen noemen: het ik van
de dichter begint te associëren, waardoor gedachten en verbeelding door elkaar
gaan lopen. Daarbij komt de dichter tot een zekere relativering van zijn
bestaan, maar tegelijk dringen zich bij momenten ook gewelddadige fantasieën
aan hem op.
Net
die dubbelheid van rationaliteit en irrationaliteit verleent aan deze gedichten
een duidelijke meerwaarde. Voor de lezer is het verontrustend hoe de tekst
bijna onopgemerkt (via een detail, een beeld, een ogenschijnlijke herhaling)
verglijdt van de realiteit naar de fantasie. Liefde en dood, de eeuwige thema’s
van de lyriek, worden zo intens besproken, maar de grenzeloze ernst van
dergelijke grote begrippen wordt door de taal zelf gedeeltelijk ondergraven en
geïroniseerd. Vooral die toon lijkt mij een verdienste van deze boeiende
debuutbundel. Als Pauwels erin slaagt zijn vormconcentratie beter uit te werken
wordt zijn volgende bundel allicht nog indringender.
Stefaan Pauwels:
Nog iets dat ik weet over jou, De Zeef, Gent 2021. ISBN 9789493138575
deze pagina printen of opslaan