Vertaald proza

BOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2022

Abi Daré: Het meisje met de luidende stem

door Jen de Groeve

Adunni’s moeder wilde een toekomst voor haar dochter en stuurde haar naar school, om Engels te leren en vooruit te komen in het leven. En ook, als ze school loopt zal ze niet gedwongen worden om op haar vijftiende te trouwen. ‘Die school is jouw stem, meisje. Die praat voor jou, ook als je zelf je mond niet opendoet.’ Adunni’s ambities reiken nog hoger, na de lagere komt de hogere school en dan de universiteit. ‘Ik wil niet zomaar een stem hebben… Ik wil een luidende stem.’  

Maar de realiteit van een arm Nigeriaans plattelandsdorp beslist anders. Met de dood van Adunni’s moeder sterft ook haar droom. Adunni is veertien jaar oud als haar onbenullige vader haar uithuwelijkt aan Morufu, een oude man die al twee vrouwen heeft, maar die baren hem alleen maar dochters en Morufu wil zonen. Adunni’s toekomst wordt verkwanseld voor vier geiten, wat kippen, twee zakken rijst en 5000 naira, omgerekend is dat 11 euro.
 
Het huwelijk is een hel voor Adunni, maar ze vindt enige troost bij Khadija, de tweede vrouw. Zij is hoogzwanger van haar minnaar, Bamidele. Khadija heeft een minnaar omdat ze Morufu per se een zoon wil schenken, want anders stopt hij met haar ouders geld te sturen. Als het kind geboren gaat worden, brengt Adunni haar naar Bamidele, maar die laat de meisjes in de steek en Khadija sterft. Omdat ze bang is van moord beschuldigd te worden op de ‘hogere vrouw’, vlucht Adunni weg. Een louche man verkoopt haar aan Big Madam, een rijke zakenvrouw in Lagos, als hulp in de huishouding. Werken moet ze, van ’s ochtends vijf uur tot middernacht en daar bovenop ranselt Big Madam haar elke dag. Tot daaraan toe, maar er is ook nog Big Daddy. Hij vergrijpt zich aan jonge meisjes en Adunni heeft geen slot op haar slaapkamerdeur.
 
Van een gedwongen huwelijk gaat het dus eigenlijk naar slavernij, maar Adunni schept moed. In de bibliotheek van Big Madam vindt ze een woordenboek en een boek over Nigeria. Daarmee leert ze op eigen houtje Engels en feiten over haar land. Zo blaast ze haar droom weer leven in, een idealistische buurvrouw zal haar helpen om een studiebeurs te halen.
 
De afhankelijkheid van vrouwen van de man, hoe ze door hen gebruikt en misbruikt worden, loopt als een rode draad door het verhaal. Zelfs met de harteloze Big Madam ga je gaandeweg meevoelen, want zij op haar eentje verdient het geld dat haar waardeloze echtgenoot aan drank en vrouwen uitgeeft. Maar zaken doen als vrouw alleen gaat niet in Nigeria, dus moet ze getrouwd blijven, ondanks alle woede en hartzeer die haar huwelijk haar brengt.
 
Abi Daré had een klaarblijkelijke missie met haar debuutroman. De figuur van het openharige naïeve meisje is een uitstekende tool om die missie uit te dragen. Adunni heeft te allen tijde het hart op de tong en ze kaart de onrechtvaardigheid dan ook met veel passie aan. Overtuigen doet ze echter maar ten dele, de citaten uit The Book of Nigerian Facts – de roman opent met een tekst over de rijkdom van het land waar niettemin meer dan de helft van de bevolking in schrijnende armoede leeft -- zijn veel te sturend. Ook Adunni’s groeiend begrip van de sociale gelijkheid is alles bij elkaar nogal moraliserend.
 
Wel geeft Daré haar hoofdpersonage een indringende stem. Adunni spreekt een soort pidgin-Engels van eigen makelij, een ritmische, kleurrijke taal met uitbundige expressie en een poëtische directheid. Zo zegt ze over de ziekte van haar moeder:
 
‘Zesenhalve maand hoesten-hoesten, tot de hoest al haar vlees opgegeten heeft.’
 
Maar ook hierin is het evenwicht soms zoek en Adunni’s taalcreaties grenzen al eens aan het belachelijke.
 
Abi Daré ontving voor Het meisje met de luidende stem de Bath Novel Award voor het beste debuut en het boek werd al snel een New York Times-bestseller. Het belang van wat verteld wordt, moet zeker niet onderschat worden en Daré heeft in een sprankelende taal een personage neergezet dat je bijblijft. Maar haar programma al te zichtbaar; met wat meer subtiliteit gebracht, zou Adunni’s verhaal veel aan kracht hebben gewonnen.
 
Abi Daré: Het meisje met de luidende stem, Signatuur, Amsterdam 2021, 390 p. ISBN 9789056726973. Vertaling van The girl with the louding voice door Arjaan en Thijs van Nimwegen. Distributie Standaard Uitgeverij

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri