Poëzie

BOEKEN NR. 4, APRIL 2022

Koenraad Goudeseune: Nagelaten gedichten

door Dirk De Geest

Koenraad Goudeseune (1965-2020) was in alle geval een apart auteur. Niet voor niets zagen velen in hem een enfant terrible of een late incarnatie van de poète maudit. Zijn romans en zijn gedichten konden rekenen op een welwillende aandacht, maar de auteur voelde zich mettertijd steeds meer miskend en gefnuikt in zijn literaire ambities. Het schrijverschap was voor hem een absolute roeping, en dat bestaan stond in groot contrast met alle baantjes die geld in het laatje moesten brengen. In de loop der jaren werd Goudeseune in die tweespalt tussen leven en literatuur steeds meer een gekwetste romanticus en een cynische, soms wild om zich heen slaande persoonlijkheid, iets waaraan zijn drankgebruik weinig verhielp. Het maakte dat zijn faam in het literaire bestel werd besmeurd, dat zelfs zijn uitgevers steeds minder geneigd waren met hem in zee te gaan.
 
Dat imago is Koenraad Goudeseune overigens in stand blijven houden. Op zijn sociale media-account konden sympathisanten volgen hoe de dichter, in het licht van de ziekte die hem trof, besliste tot euthanasie. Tot een paar dagen voor zijn dood schreef hij gedichten waarin hij onverbloemd die confrontatie met de nakende dood aanging en afscheid nam van zijn geliefden, zijn vrienden en het leven. Postuum zijn die gedichten, onder de titel ‘Laatste woorden’, nu gepubliceerd door een paar vrienden van de dichter, Benno Barnard en Rob Schouten, zelf verdienstelijke dichters voor wie de ironie en de polemiek niet vreemd is. Zij combineerden dat postume werk met een selectie uit de honderd liefdessonnetten die Goudeseune de laatste jaren van zijn leven had geschreven maar waarvoor hij geen uitgever meer vond. Zijn jongste uitgever had immers alle activiteiten stopgezet.
 
Op die manier komen de twee centrale thema’s in Goudeseunes oeuvre, liefde en dood, optimaal tot hun recht. Beide tegenstellingen zijn ook nauw met elkaar verbonden. Zo staat de liefde vooral in het teken van het liefdesverdriet. De geliefden zijn hoofdzakelijk aanwezig door herinneringen en droombeelden, en het is geen toeval dat de dichter meermaals de vergelijking trekt tussen zijn bestaan en de onbereikbare ideale vrouwen van Petrarca en Shakespeare. Sterker nog, net het gemis vormt de drijfkracht om de liefde te idealiseren en tot poëzie te transformeren. Goudeseune is in dit opzicht tegelijk een dichter en een mens, iemand die zichzelf schaamteloos analyseert en zich in zijn kwetsbaarheid aan de lezer wenst te tonen.
 
Die romantiek slaat bijwijlen om in een meer cynische zelfvernietiging, al valt op hoe het laatste werk meer getemperd en gelouterd van toon lijkt. Dat geldt in feite ook voor de indrukwekkende ‘Laatste woorden’, waarmee de dichter afstand doet van het leven als een eigentijdse Elckerlyc. Eens te meer schrijft Goudeseune sonnetten, een vorm die hem toelaat om zoveel mogelijk zijn gedachten te stileren, maar die tevens veel ruimte laat voor tegenspraak en paradoxen. Het zijn gedichten waarin de dood beurtelings als een vijand en als een intieme bekende verschijnt, waarin het ik zich gaandeweg van langsom meer overgeeft aan het bestaan voorbij het bestaan. Tegelijk uit zich net in deze verzen de enorme liefde van de dichter voor de wereld waarin hij heeft geleefd: de vrouwen uit zijn leven vanzelfsprekend, maar ook de kleinste dingen en vooral het mentale vermogen om zich te herinneren en om te verbeelden. In die zin is dit afscheid ook een intense liefdesverklaring aan het leven. Het is jammer dat op zo’n resolute toon een oeuvre definitief wordt afgesloten. Men kan enkel hopen dat de dichter de mens Goudeseune nog vele jaren overleeft.
 
Koenraad Goudeseune: Nagelaten gedichten, Atlas/Contact, Amsterdam 2022, 93 p. ISBN 9789025471996. Distributie VBK België

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri