Vertaald proza

BOEKEN NR. 10, DECEMBER 2022

Hanan Faour: Schervenstad

door T.M. van der Zwan

De debuutroman Schervenstad van Hanan Faour begint explosief. Nadine, een in Nederland wonende jonge vrouw met een Limburgse moeder en Libanese vader, ontvangt na zeven maanden zonder contact onverwachts een bericht van haar tweelingbroer, Isaac, die evenals hun vader in Beiroet woont. Het bericht luidt: ‘dina, de haven is ontploft’.    

De lezer begrijpt dat het hier gaat over de ontploffing die op 4 augustus 2020 de Libanese hoofdstad verwoestte. Faour heeft ervoor gekozen om het verhaal in de eerste persoon en de tegenwoordige tijd te vertellen, wat zeker in deze openingspassage goed werkt: je ziet de indrukwekkende beelden van de ontploffing weer voor je en wordt automatisch deelgenoot van Nadines paniek en van haar drang om naar Beiroet te vertrekken – een sterke binnenkomer dus, want je wil direct doorlezen.
 
De explosie heeft niet alleen Beiroet aan scherven geslagen, maar ook Nadines zelfbeeld. De acute zorgen om haar broer en vader roepen allerlei herinneringen en sluimerende verwijten tot leven en confronteren Nadine met een verdeeldheid die haar altijd ten diepste heeft gekenmerkt. Zowel in Nederland als in Libanon is ze altijd ‘de ander’ geweest, waardoor ze tegelijkertijd twee thuislanden en helemaal géén thuisland heeft. Faour weet deze verdeeldheid uitstekend voelbaar te maken en toont op indringende wijze hoe verwarrend het kan zijn om in een dergelijke culturele spagaat te leven.
 
Hoe spannend de plot ook is op het moment dat Nadine op het vliegtuig naar Beiroet stapt, het verhaal weet de verwachtingen vervolgens slechts mondjesmaat waar te maken. Wat volgt, sluit qua sensatie niet aan bij de openingspassage, maar blijkt vooral een emotionele verkennings- en herkenningstocht langs een hele rits enigszins flauwtjes afgeschilderde personages (Libanese familieleden en vrienden van Isaac), gelardeerd met een lichte overdaad aan flashbacks naar Nadines jeugd en de desintegratie van het gezin. Wellicht had een gejaagde zoektocht naar de broer of vader tegen de achtergrond van een nog smeulend Beiroet beter aangesloten bij het krachtige begin. Stilistische fijnproevers zullen zich bovendien regelmatig ergeren: hier en daar doen de vreemde woordkeuze en manke zinsbouw (‘Nu moet ik een paar keer knipperen om zeker te weten dat de notificatie waardoor mijn telefoon oplicht Isaacs naam bovenaan heeft staan’) vermoeden dat de uitgever het manuscript ietwat vluchtig heeft goedgekeurd.  
 
Desalniettemin weet Faour uiteindelijk te ontroeren. De jonge schrijfster schuwt ook het experiment niet: het verhaal van Schervenstad treedt buiten de kaften en gaat op haar website verder, en de passage waarin ze met veel taalgevoel de ongemakkelijke maar liefdevolle intimiteit tussen Nadine en haar vader overbrengt middels een kookrecept, behoort tot een van de hoogtepunten van de roman. Faour had er zelfs voor kunnen kiezen om de gehele roman in een onorthodoxe, postmodernistische vorm te gieten. Ze laat immers duidelijk zien dat ze het experimentele register beheerst.
 
Hanan Faour: Schervenstad, De Geus, Amsterdam 2022. 200 p. ISBN 9789044545050. Distributie L&M Books

deze pagina printen of opslaan