Misdaad

BOEKEN NR. 1, JANUARI 2023

Camilla Grebe: Iedereen liegt

door Karen Vandyck

Maria Foukara heeft op het eerste gezicht geen reden tot klagen over het leven. Sinds kort heeft ze een nieuwe vriend, Samir, die haar zoon Vincent, geboren met het syndroom van Down, aanvaard zoals hij is. Samirs vrouw en jongste dochter zijn bij een auto-ongeval in Parijs om het leven gekomen. Daarom zijn Samir en zijn oudste dochter Yasmin – tegen de zin van Yasmin overigens – naar Zweden verhuisd in de hoop daar een nieuwe start te kunnen maken. Wanneer Maria en Samir elkaar ontmoeten, lijken ze dus beiden het geluk te hebben gevonden.  

Of toch totdat Yasmin plots verdwijnt. Haar schoenen en rugzak worden teruggevonden aan de rand van een klif waardoor de politie in eerste instantie uitgaat van zelfmoord. Nu was Yasmin zeker geen voorbeeldige puber, ze was wel eens geprikkeld, had moeite met gezag en tastte haar grenzen af. Maar zelfmoord lijkt echt niets voor haar. Het leven van Maria wordt nog meer op zijn kop gezet wanneer Samir door de politie wordt gearresteerd op verdenking van de moord op Yasmin. Er duiken al snel verhalen op dat Samir niet vies was van geweld tegenover zijn dochter, en zo sluipt ook bij Maria langzaamaan de twijfel toe. Was het ongeval met Samirs vorige vrouw dan misschien ook geen toeval?
 
Camilla Grebe is de eerste vrouwelijke auteur die tweemaal de Glass Key Award (de Award voor de beste thriller uit Scandinavië) heeft gewonnen, enkel Stieg Larsson en Arnaldur Indridason wisten haar dat voor te doen. Hoewel Grebe in onze contreien misschien (nog) geen grote naambekendheid heeft, hoort ze in haar thuisland Zweden wel tot de top. Terecht overigens, want Grebes thrillers zitten altijd knap in elkaar, haar personages zijn goed uitgewerkt en er heerst voortdurend een beklemmende sfeer.
 
Dat is ook het geval in Iedereen liegt waar de titel meteen een tipje van de sluier licht. Natuurlijk weet je dan nog niet wie er liegt. Is het Samir die zich ontpopt tot een voorbeeldige partner en vader maar toch iets lijkt te verbergen? Is de cannabis op Yasmins kamer een teken dat ze foute vrienden heeft? Of is het Maria zelf die een onbetrouwbare verteller zal blijken te zijn? Het verhaal speelt zich af ten tijde van de verdwijning van Yasmin en twintig jaar later, wanneer politieman Gunnar terugkijkt op de zaak. Mooi is hoe Grebe haar schrijfstijl aanpast aan het personage dat aan het woord is.
 
Grebe laat de spanning onderhuids zinderen. Bloedspannend wordt het nooit, maar doordat je niet weet wat er precies gebeurd is en wie er verantwoordelijk is, kan je geen enkel personage helemaal vertrouwen. Zo wordt Samir in het kleine Zweedse dorp nog vaak bekeken als buitenlandse indringer. Subtiel racisme hangt rond zijn figuur, maar tegelijkertijd creëert Samir ook zelf een sfeer van geheimzinnigheid door niet duidelijk te zijn over zijn verleden. Er hangt een heerlijk beklemmend sfeertje van wantrouwen in Iedereen liegt, dat nog wordt versterkt door de gure Zweedse winter. Grebe weet hoe ze haar lezers moet vasthouden.
 
Camilla Grebe: Iedereen liegt, Cargo, Amsterdam 2022, 427 p. ISBN 9789403182513. Vertaling van Alla Ljuger door Clementine Luijten en Jasper Popma. Distributie: Standaard Uitgeverij

deze pagina printen of opslaan