Graphic novel

Marjane Satrapi: Persepolis

door Wilfried Poelmans

Met Persepolis schreef en tekende Marjane Satrapi een instantklassieker, en deze verzamelband van de oorspronkelijk vier delen is een must voor elke stripliefhebber. De jonge Iraanse vluchtelinge verhaalt haar bewogen jeugd en levert tegelijk een kroniek van de recente geschiedenis van haar land. Een intimistisch en intrigerend verhaal van hoe de islamitische revolutie en de Iran-Irak-oorlog de levens en geesten van de gewone Iraniërs raakten.

De kleine Marjane (Marji in het boek) en haar ouders behoren tot de betere en intellectuele middenklasse, en de pientere meid groeit op met verhalen over links-revolutionaire familieleden en hun vaak onfortuinlijke lot. Dat politieke bewustzijn domineert dit werk van bij het begin en gezien de impact van de fundamentalistische machtsovername en evolutie in Iran is het niet verwonderlijk dat dit een dik en imponerend stripverhaal is geworden. Een flink deel, voorbij de helft, speelt zich in Oostenrijk af, waar de hoofdpersoon als puber door haar ouders naartoe was gestuurd. Dat stuk, over haar leven als jonge buitenlandse in Europa, is minder politiek dan wel persoonlijk en is vooral emotioneel sterk. Het vroegwijze kind wordt een rebelse puber, die deze periode aanvangt in een nonnenschool en eindigt op straat. Het laatste deel verhaalt hoe ze naar Iran terug gaat met grote verwachtingen, maar door de dictatoriale situatie in lethargie vervalt, om vervolgens te trouwen en te scheiden, dat alles in een verstikkende maatschappij.

Uiteindelijk komt Marji in Parijs terecht, waar haar talent de roemruchte uitgeverij L'Association opvalt. David B. overtuigde Satrapi om Persepolis te tekenen en de invloed van zijn eveneens autobiografische L'ascension du Haut Mal op haar debuut is duidelijk. Eenvoudige zwart-wittekeningen (met veel zwart en dikke lijnen), die realistisch kunnen vertellen, maar ook karikaturaal en symbolisch kunnen uitpakken. De situaties worden vaak schematisch gehouden, dan weer worden dromen of gevoelens letterlijk verbeeld. Dat laat toe dat dit ook een grappige strip is, die de grote thema's in korte anekdotische verhaaltjes meegeeft. Zelfrelativerend observeert Marji de situaties waarin ze verzeilt, en dat zijn er heel wat. Of ze nu geconfronteerd wordt met God (als kind wil ze profeet worden), een eerste vriendje of de geheime politie, even vaak wijst ze op de absurditeit van situaties. Een groots fresco over de gruwel van de onvrijheid, opgroeien, relatie en menselijkheid.

Complete jubileumuitgave naar aanleiding van de twintigste verjaardag van de tetralogie. 

Marjane Satrapi: Persepolis, Atlas/Contact, Amsterdam, 2023, 352 p. : ill. ISBN 9789025473716. Vertaling van Persepolis door Toon Dohmen. Distributie VBK België

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri