Poëzie

BOEKEN NR. 2, FEBRUARI 2023

Ad Zuiderent: Kijken met andermans ogen

door Dirk De Geest

Ad Zuiderent is bij het grote publiek niet zo bekend, maar dat neemt niet weg dat zijn oeuvre meer aandacht verdient. De dichter ziet zichzelf als een buitenstaander, in het leven van anderen maar in feite ook in zijn eigen bestaan. Dat perspectief van de zijkant is ook weer dominant in Zuiderents jongste bundel, meer dan een halve eeuw na zijn debuut. In het prozavers waarmee Kijken met andermans ogen opent worden lezers opgeroepen om actief te gaan lezen in wat volgt. Tegelijk met de veelheid van lezers wordt ook een veelheid van schrijfperspectieven gesuggereerd. Dat vraagt om een lectuur die oog heeft voor de consistentie maar ook voor de diversiteit van de gedichten naar vorm en inhoud.    

Die combinatie van betrokkenheid en afstandelijkheid is typerend voor de toon van veel van Zuiderents gedichten. Er is een zekere ironische afstand, maar die wordt gecounterd door een melancholische blik, die tegenwoordig veelal op het verleden is gericht. De dichter rijdt per fiets (dat gebeurt al een halve eeuw) door Amsterdam en omstreken, maar tegelijk onderkent hij in die ruimte de contouren van een verleden dat grotendeels is verdwenen. Op die manier krijgt de lezer ook een inkijk in Zuiderents levensgeschiedenis. Hij is een bijzonder observator van de Nederlandse fauna en flora, maar hij is ook een fervent lezer van literatuur; heel wat gedichten verwijzen expliciet (of meer impliciet) naar notabele voorgangers of naar overleden vrienden. Niet alleen hun thema’s, ook hun enigszins onderkoelde stijl leunt nauw aan bij de zegging van Zuiderent zelf. Nijhoff en Tom van Deel zijn maar een paar van die dichters voor wie observatie en enige ironische distantie kenmerkend zijn. Zuiderent schrijft duidelijk in hun sporen, iets wat met name blijkt uit de zelfportretten die in de bundel opduiken.  
 
Die ‘literaire’ belangstelling is ook typerend voor de manier waarop in een aantal gedichten, her en der verspreid over de bundel, de figuur van Ligthart wordt geïntroduceerd. Tot op zekere hoogte is hij het zoveelste alter ego van de dichter, maar tegelijk is hij een personage dat een eigen leven leidt, met eigen verlangens en ergernissen. Zijn dromen voeren soms naar exotische oorden, maar tegelijk blijft hij graag dicht bij huis. Op die manier is de dichter toch vooral iemand van bij ons, die zijn lezers graag confronteert met hun eigen kleine (en grote) angsten en visioenen. De oudere dichter heeft het vanzelfsprekend meer over de voorlopigheid en het verdwijnen dan vroeger, maar in feite blijft zijn blik die van de voorzichtige verbazing, open naar de wereld en open naar zichzelf.  
 
Ad Zuiderent: Kijken met andermans ogen, Querido, Amsterdam 2022, 87 p. ISBN 9789021467856. Distributie L&M Books 

deze pagina printen of opslaan

Nieuwe recensies

BOEKEN NR. 3, MAART 2024

Binnen in de aarde is een berg

Hester Knibbe

De zomers

Ronya Othmann

Het mensenschip

Autran Dourado

Onze James. De vrouwen van Ensor

Jan Bultheel, Eric Min (nawoord)

Woestijnpassages

Emmelien Kramer

naar overzicht

JEUGDBOEKEN NR. 3, MAART 2024

Een toren van tijgers

Lizette de Koning, Gareth Lucas (ill.)

Eenbeen

Thijs Goverde

Roofvogels. De mooiste en machtigste dieren in de lucht

Walter De Raedt, Joris De Raedt (ill.)

Salto

Arndís Thórarinsdóttir, Linde Faas (ill.)

Springlevend

Saskia de Bodt

naar overzicht


ontwerp: Ann Van der Kinderen   |   programmatie: dataweb   |   © MappaLibri